Cultuur & Media
VPRO

De Lelijke Eend, auto van het vrije leven en de vrije liefde

foto: ANP/EPA - Lydiefoto: ANP/EPA - Lydie
  1. Nieuwschevron right
  2. De Lelijke Eend, auto van het vrije leven en de vrije liefde

Een 'hemelbed op wielen' wordt hij wel genoemd, de beroemde Franse auto die altijd vooraan in de file reed. Dit jaar is het zeventig jaar geleden dat Citroën in Parijs de 2CV (Lelijke Eend) aan de wereld presenteerde. De auto bleef ruim veertig jaar in productie en er rolden meer dan vijf miljoen exemplaren van de band. In Nederland heette hij de Lelijke Eend, maar in Vlaanderen de Geit. Mathijs Deen maakte er een prachtige radiodocumentaire over voor Het Spoor Terug, vol onvervalste Franse romantiek.

Het Spoor Terug: De Eend wordt zeventig

Het verhaal over het ontstaan van de Lelijke Eend heeft inmiddels bijkans de status van een mythe: vicepresident Pierre-Jules Boulanger van Citroën ziet eind jaren '30 van de vorige eeuw even buiten Parijs een boer met paard en wagen. Met veel moeite probeert de boer zijn producten van het land naar de markt te brengen. Autofabrikant Citroën is dan bijna failliet en in Europa is het crisis. Autobouwers om Frankrijk heen experimenteren met 'auto’s voor de krappe beurs': de Italiaanse Fiat Cinquecento en de Volkswagen Kever, die door Porsche voor de nazi’s werd gebouwd.

Een mand met eieren moet de rit overleven

Boulanger realiseert zich dat de Franse auto voor de gewone man niet harder hoeft te gaan dan een paard en wagen, als hij maar praktisch en onverwoestbaar is en zo goedkoop dat ook een boer hem kan betalen en onderhouden. Een auto die niet alleen zelf heel blijft op de hobbelige Franse plattelandswegen, maar ook met zo’n verfijnde vering dat een mand met eieren een rit over een geploegde akker overleeft.

Quote

Een auto voor wie opgewassen wil zijn tegen de streken die het leven iedere dag weer voor de gewone sterveling in petto heeft.

Documentairemaker Mathijs Deen

Betaalbare heroïek in het leven van de underdog

En zo werd de Lelijke Eend wat documentairemaker Mathijs Deen noemt 'die sympathieke doorzetter die betaalbare heroïek zou brengen in de levens van de underdog. Geen auto waar je de ogen van je naaste mee uitsteekt, geen opschepper, maar een eigenaardige mengeling van sympathie, geduld, onverzettelijkheid, veerkracht, lulligheid en onverwoestbaarheid. Allemaal onontbeerlijke karaktereigenschappen voor wie opgewassen wil zijn tegen de streken die het leven iedere dag weer voor de gewone sterveling in petto heeft.'

De auto van het dorpse leven

Bij de presentatie in 1948 werd de Eend slecht ontvangen. De vraag was zelfs of het voertuig wel een auto genoemd kon worden. Maar al snel werd de Eend de lieveling van het publiek, die naadloos in het dorpse leven paste. Het zou dé auto zou worden voor boeren, plattelandsartsen en dierenartsen: goedkoop, praktisch en zeer betrouwbaar.

De auto van het vrije leven en de vrije liefde

Waren de eerste reclames nog gericht op het voordelige en praktische karakter van het voertuig, al snel werd de Eend de auto van het vrije leven en de vrije liefde, het ‘hemelbed op wielen, waarin de liefde bloeide.’ Dat beeld werd niet in de laatste plaats gevoed door de films en reclames vol (overspelige) liefde waarin de auto figureerde.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Een nieuwe versie

Onlangs presenteerde Citroën ook een nieuwe 2CV, iets waar de leden van de 2CV-club Nederland niet erg blij mee zijn...

De Lelijke Eend in films en reclames

De Eend in een Durex-reclame, in een achtervolgingsscène in de James Bond-film For Your Eyes Only (1981) en Le Gendarme de Saint Tropez (1964) van Louis de Funès.
Documentaire over de beginjaren van de 2CV: Equinox -The Tin Snail.

Meer fijne vakantieverhalen van NPO Radio 1

Deze documentaire is één van de speciaal voor de zomer geselecteerde vakantieverhalen van NPO Radio 1. Meer reportages en verhalen vind je op de pagina Vakantieverhalen - Relaxen in de hangmat.

Ster advertentie
Ster advertentie