Gevierd cabaretier Kees Torn leidt nu een teruggetrokken bestaan. 'Ik was bang beroemd te worden'

'Ik was bang beroemd te worden'

Keest Torn maakt negen theaterprogramma’s vol met pakkende nummers, vindingrijke taalgrappen, overpeinzingen en virtuoos pianospel. Hij doet in 1994 mee aan het Leids Cabaret Festival, waar hij de jury- en publieksprijs wint. Met het lied Streepjescode, wint hij de Annie M.G. Schmidtprijs 1998. Volgens collega Erik van Muiswinkel is hij de beste kleinkunstenaar van na de oorlog.

In 2012 neemt de cabaretier afscheid van het podium. “Ik mis die aandacht, het applaus, het gejoel en de gekte om me heen ik niet.” Cabaret moest een ‘lolletje’ blijven. Hij was niet uit op "de roem, rijkdom al die ellende die erbij komt. Ik was bang beroemd te worden. Het enige dat ik een beetje mis is het gezelschap van mijn technicus."

Documentaire

Na tien jaar "geen moer uitvoeren" staat Kees nu weer even volop in de belangstelling. “Het is verwarrend, ik ben de aandacht het een beetje ontwend. Het was ook raar om mezelf op een scherm te zien", vertelt hij over de première van de documentaire. “Het voelde niet alsof ik naar mezelf keek. Je hebt schilders die stillevens maken van fruitschalen en ik was de fruitschaal. Ik ben ook niet zo geïnteresseerd in mezelf.”

Volgens Kees schetst de documentaire enkel een bepaald aspect van zijn leven. “In een uur kun je natuurlijk niet iemands levensgeschiedenis uit de doeken doen. Er is ook heel veel weggelaten."

'Ik vind zelfs dat ik het nog best druk heb'

Tussen zijn typemachines, sigarendoosjes en vulpennen in lijkt de moderne tijd niet doorgedrongen tot het leven van Kees. De documentaire volgt hem in zijn alledaagse bestaan. Een vogelplaatje op een brief, drie keer woordwaarde met scrabble, een lofzang op zijn vrouw José.

“Veel meer gebeurt er niet. Dat was ook zo’n beetje de bedoeling. En ik vind zelfs dat ik het nog best druk heb. Dat stoppen is niet goed gelukt."
Er blijven toch mensen die iets van hem willen. “Ik heb nog steeds niet geleerd om nee te zeggen.”

'Op een dag was mijn huis leeg'

Het duizendkoppig publiek heeft hij ingeruild voor twee, drie vrienden met wie hij correspondeert. In een van die brieven schrijft hij over de traumatische ervaring: de ontruiming van zijn huis een paar jaar geleden. “Op een dag was mijn huis leeg. Alles wat ik in vijfentwintig jaar had verzameld was weg.

Mijn boeken mijn platen en piano. Schrijfmachines. En ze hebben het dezelfde dag nog allemaal vernietigd. Ik stortte in, ik kon gewoon niet meer lezen daarna. Bij elke zin dacht ik, dit gaat over iets wat ik had, maar nu kwijt ben.”

Schrijven, drinken en een sigaar

Schrijven is een noodzaak voor hem. Net als drinken. Het is een manier om zijn gedachten onder controle te houden en af te remmen. Het drinken is ook een poging om te verdoven, het allemaal niet te erg te voelen. “Ik zou niet weten hoe het moet zonder schrijven of zonder drinken. Trouwens, ik weet niet eens of schrijven wel kan zonder drinken. Ik kan het niet. En ik moet er ook een sigaar bij hebben.”

Schrijven doet hij gelukkig nog steeds. “Maar ik ben geen tekstschrijver." Hij beschrijft zichzelf als een schrijver die in plaats van romans steeds liedjes maakt. “Bij een liedje zie je eerder dat het af is.”