Film Crash is porno voor filosofen

Crash kwam in 1996 uit en won op het filmfestival in Cannes de Speciale Juryprijs voor moed, durf en originaliteit, al was niet ieder jurylid het daarmee eens door de erotische lading van deze film. Nu, 24 jaar later, krijgt deze film door veel recensenten vier of vijf sterren en wordt ‘geniaal’ genoemd.

{youtube url="https://www.youtube.com/watch?v=8dRrud8ClvA" start="false"}

De film, gebaseerd op het boek van J.G. Ballard, gaat over James Ballard en zijn vrouw Catherine, die een leven leiden vol vluchtige seksuele contacten. Als James een auto-ongeluk krijgt, komt hij in aanraking met een groep mensen - onder leiding van Vaughan - die opgewonden raken door het zien, ervaren en naspelen van auto-ongelukken, een vorm van parafilie.

Parafilie

Parafilie (van het Griekse para (παρά) = naast, en -philia (φιλία) = houden van) is een term uit de psychiatrie voor een groep seksuele afwijkingen waarbij het erotische contact met een gelijkwaardige partner niet volstaat om seksuele opwinding en orgasme te bereiken. De parafilieën lopen uiteen van voor andere mensen geheel onschadelijke gedragingen tot zeer schadelijke, en daartoe mogelijk leidende fantasieën. Voorbeelden zijn seksuele opwinding door voorwerpen (fetisjisme), (gespeeld) agressief of vernederend gedrag, maar ook seksuele handelingen met kinderen behoren tot het spectrum. Er is sprake van een parafiele stoornis wanneer een parafilie een schadelijke uitwerking heeft op de betrokkene of derden.
Bron: Wikipedia

Porno voor filosofen

De film wordt vaker omschreven als 'porno voor filosofen', en filosoof Ype de Boer begrijpt waarom de film deze titel krijgt toegewezen. "In deze film wordt de mogelijkheid van het erotische om de hele wereld een bepaalde kleur te geven, tot in het absurde doorgevoerd. Zelfs naar een domein waar bijna niemand opwinding in voelt - namelijk auto-ongelukken."

"Op deze manier wordt er gespeeld met je lust. Er zitten echt wel opwindende scenes in de film, die een mens kan triggeren, en op het vehikel van die lust word je meegenomen naar een plek waar je eigenlijk helemaal niet wil zijn. Als je opgewonden raakt door deze film wil je niet met dat gevoel in die situatie zijn. Je wordt eerst getriggerd door de vele erotische momenten en daarna wordt het vaak macaber, bijna op het necrofiele af."

Daarmee hint De Boer naar het groepje dat opgewonden wordt door het naspelen van de crashes. De meesten van hen zijn invalide en zitten volledig onder de littekens, waar ze op hun beurt weer opgewonden van raken. "Het is een intrigerende film door de vragen die het oproept, niet omdat het plezierig is om naar te kijken", zegt De Boer.

File

"Er zit een suggestie van kritiek in op modern individualisme, waarin we allemaal opgesloten in onze eigen wereld al ware 'in een file'", zegt De Boer.

"De enige mogelijke manier om uit die file te komen, dus om contact te krijgen, is op elkaar botsen. Zo zie je ook dat zodra ze letterlijk gebotst zijn, door middel van een crash, er een intimiteit ontstaat binnen hun eigen groepje waardoor iedereen met elkaar seks wil hebben."

Wrak

Een van de personages zegt op een gegeven moment als ze haar seksuele ontmoetingen beschrijft 'dat ze vergelijkbaar zijn met autobotsingen'. Niet alleen die auto's worden wrakken, de lichamen ook. Het mechanische van het lichaam en het maakbare en herstelbare daarvan wordt voortdurend in analogie met die auto's uitgespeeld.

Ook zegt ze: 'Een auto-ongeluk is eerder iets dat vruchtbaar is dan destructief, het is een vrijkomen van seksuele energie waarbij de seksualiteit van de doden overgebracht worden met een ongekende intensiteit op degene die het overleven.'

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.