Maarten van Rossem: 'Ik had altijd gelijk op mijn eigen gematigde manier'

Brieven

In 1997 vond Van Rossem de brieven die zijn grootvader, Arnold van Rossem, aan zijn beide zussen schreef. In die brieven informeert hij ze om over het wel en wee van de familie. Zijn opa schreef over zijn voortdurende angst honger te moeten lijden, het brandstofgebrek en de onzekerheid over het lot van familieleden van wie lang niets was vernomen.

De dramatisch mislukte Operatie Market Garden en de daardoor veroorzaakte hongerwinter vormen het raamwerk voor de indringende familiegeschiedenis van de Van Rossem’s, opgeschreven door Maarten van Rossem in het boek Allemaal de schuld van Montgomery.

Buitenbeentje

Zelf heeft Van Rossem de oorlog onbewust meegemaakt als klein kind. Na de oorlog is hij in Wageningen opgegroeid. Hij kon goed leren, wat hem niet tot een populaire leerling maakte. Van Rossem was een buitenbeentje: kalm, maar hij deed precies waar hij zelf zin in had. "Ik zing niet graag mee met zingende groepen en loop niet graag de polonaise", vertelt hij. Van Rossem had zijn eigen interesses: "Als puber dacht ik niet aan meisjes, maar las boeken over existentialisme."

Zijn studententijd bij het Utrechtse corps was dan ook geen succes. "Ik werd lid van het corps, omdat iedereen in de familie lid was geweest. Dat was vanzelfsprekend. Maar ik vond de ontgroeningstijd een idiote vertoning en de vereniging viel mij rauw op het lijf."

'Wat iedereen denkt is niet juist'

Van Rossem heeft altijd een afkeer gehad voor ideologieën en massa’s en zijn mening over maatschappelijke kwesties steekt hij niet onder stoelen of banken. "Ik heb altijd gedacht: wat iedereen denkt, dat kan niet kloppen. Daar zit een steekje aan los en is niet juist", zegt Van Rossem.

"De grote massa bewegingen van de twintigste eeuw hebben vaak Messias-achtige leiders. Mensen krijgen het gevoel dat ze ergens deel van uitmaken en dat ze dan weten waar het leven over gaat. Maar dat is een illusie."

Niet links en ook niet rechts

"In de sociale media word ik ervan beschuldigd enorm links te zijn geworden. Terwijl mijn mening nooit veranderd is", aldus Van Rossem. "In de jaren zestig werd ik omringd met mensen met idiote linkse ideeën en nu zijn we in een wonderlijk nieuw tijdperk beland met allemaal idiote rechtse ideeën. Terwijl ik vind dat ik op mijn gematigde manier altijd gelijk heb gehad."

"Rechts Nederland zou zich eens moeten afvragen waarom zij de afgelopen twintig jaar geen ene reet bereikt hebben. Wellicht dat dat hen ertoe brengt een enigszins realistisch politiek standpunt te formuleren.” Ook zag van Rossem geen niets van de grond komen bij extreem linkse uitingen. "De linkse utopieën van de jaren zestig zijn ook nooit gerealiseerd. Die euforie is ook uit elkaar geklapt."

'In de wereldgeschiedenis is corona slechts een rimpeling'

Dat de wereld door corona nu stilstaat ziet Van Rossem niet als een groot gevaar: "In de wereldgeschiedenis is corona slechts een rimpeling." Toch wil Van Rossem niet stilstaan, nu de wereld dat wel doet. "Ik ben me ervan bewust dat ik steeds ouder word." Gelukkig heeft hij nog veel ideeën en is hij alweer aan het schrijven van een nieuw boek begonnen.

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.