Leidt woke-zijn tot een betere wereld?

Donderdagavond was de eerste aflevering van de vierdelige documentaireserie van omroep PowNed Ik woke van Jou. In dit programma gaat Meradji in gesprek met zogenaamde woke-mensen ('wakkere' mensen) die strijden tegen onrecht in de wereld.

Meradji is van Iraanse komaf, maar zegt zich pas sinds de opkomst van de woke-beweging, een minderheid te voelen. "Ik heb nooit wij-zij gevoelens gehad. Pas sinds deze beweging word ik erop gewezen dat ik anders ben."

Wij-zij-denken

Wat niet betekent dat Meradji nooit gediscrimineerd is. "Maar dat wil niet zeggen dat ik me ook achtergesteld of onderdrukt heb gevoeld." Door het wij-zij-denken neemt de polarisatie toe, maar anderzijds benadrukt ze dat er sinds de opkomst van de woke-beweging ook veel veranderingen geïnitieerd zijn.

Van anti-Zwarte Pietdemonstraties tot klimaatacties, dekolonisatiebewegingen en mensen die strijden tegen gender-stereotypes. Meradji noemt 'woke' een diffuus concept. Toch gaat het uiteindelijk om mensen die actie voeren en verandering eisen. "Ik wilde weten wie die mensen zijn, wat ze willen en waarom."

Actie vanuit woede

Veel van de woke-activisten ("maar niet alle mensen die woke-zijn") voelen volgens Meradji woede en eisen verandering vanuit een ervaring van achterstelling of onderdrukking.

Ook zien veel mensen die woke zijn dat al het onrecht in de wereld met elkaar verbonden is. In de documentaire vraagt Meradji zich af of – wanneer je erop gaat letten – je niet overal onrecht gaat zien.

Digitale, onveilige wereld

Een sociaal-psycholoog die onderzoek doet naar deze generatie, geeft in de documentaire ook een verklaring waarom de woke-generatie juist nu ontstaan is. Deze generatie is opgegroeid in een digitale wereld waar ze online veel wereldleed en ongelijkheid voorbij zien komen. "Er komt veel leed op je af en voor je het weet voel je je onveilig. Maar dat betekent nog niet dat onze samenleving onveilig is."

Daarbij begrijpt Meradji naar eigen zeggen niet dat een beweging die strijd voor een gelijke samenleving zelf in wij-zij denkt. "Bij veel mensen die woke zijn, begint een betere wereld bij de ander. Dat vind ik moeilijk."

De documentairemaakster snapt de roep om een gelijkere en betere wereld, alleen vraagt ze zich af of het woke-activisme de juiste manier is om daartoe te komen. "Mensen houden er niet bepaald van als ze verteld wordt wat ze wel en niet mogen doen. Of wat ze fout doen, zonder context en waarbij hun intentie wordt vergeten."

Volgende week donderdag 9 juni is de volgende aflevering van Ik woke van Jou op NPO 3 om 20.58.