Wat is normaal? Een 14-jarig meisje ontmaagd door man van 44

In de podcastreeks De film als een kroket Bespreken Adeline van Lier (63) en haar dochter Max Mijs Brouwer (22) filmklassiekers. Deze keer: Het debuut. Adeline was begin 20 in tijd dat de film uitkwam, ze maakte de cultuur uit de jagen '70 mee. Haar dochter, Max Mijs begrijpt niets van die tijd en reageert met verbazing, dan wel verbijstering, vanuit het nu.

'Wie wil deze rol nou spelen?'

Max Mijs: "Ik krijg het idee dat in de jaren '70 alles moest kunnen: ook een man van 44 die een meisje van 14 ontmaagd." Haar moeder, Adeline: "Ja, en wij noemen dat dan heel netjes de seksuele revolutie."

"Want wie wil er nou in godsnaam zo’n meisje spelen? Die zich laat ontmaagden door zo’n oude vent?", vraagt Max Mijs zich af. Adeline: "Nou ze zochten zich inderdaad rot, en stapten uiteindelijk naar de krant. De Telegraaf." Ze kregen enorm veel aanmeldingen. Maar die aanmeldingen via de krant leverden niets op.

Tot uiteindelijk, via via de naam Marina de Graaf wordt doorgegeven. Je hoort Marina: "Ik had nog nooit van zoiets gedroomd, het was niet eens in me opgekomen. Ik wilde op de markt staan en zigeuner worden." Ze was net 17 jaar geworden, maar ze kon wel doorgaan voor 14.

Gerard Cox speelt de 44 jaar oude man. Ook Cox vond het scenario ‘doodnormaal’ en 'geen probleem' in 1976. Adeline: "En het was ook écht geen probleem in die tijd. Als een jong meisje ontmaagd wilde worden door een oudere man, dan kon dat." De verbazing groeit bij Max Mijs, maar haar moeder snapt niets van die verbazing: "In die tijd gingen vriendinnen van mij ook gewoon met hun leraar naar bed."

Podcast De film als een kroket

Hoe relevant zijn Nederlandse filmklassiekers tegenwoordig nog? In de podcastreeks 'De film als een kroket' duiken Adeline van Lier (63) en haar dochter Max Mijs Brouwer (22) in de wereld bekende en onbekende Nederlandse filmklassiekers

En ik hoor je denken, 'een kroket?!' Maar, ja. Want zo stellen de makers: "Film is als een kroket. Als je weet wat erin zit, wordt ie alleen maar beter."

In de reeks bespreken moeder en dochter acht films. films waarin de tijdsgeest duidelijk doorklinkt, maar die anno 2019 nog steeds een jongere generatie kunnen provoceren, uitdagen, ontroeren en verwonderen: Het Debuut, Wan Pipel, Spetters, De Stilte rond Christine M., Een Zwoele Zomeravond, Het Teken van het Beest, De Mannetjesmaker en Zusje.

De vrouwelijke blik

Het idee van de film kwam voort uit het autobiografische boekje Het debuut. Daarin vertelt schrijfster Hester Albach dat ze werd ontmaagd door haar buurman, een man met een stuk hogere leeftijd die bovendien getrouwd is. Dit boekje was revolutionair voor die tijd want het laat seksuele gevoelens en behoeftes zien vanuit de ogen van een vrouw, een jonge vrouw of zelfs meisje.

Toen het werd verfilmd was het meteen duidelijk dat de regisseur ook een vrouw moest zijn.En dat gebeurde. De film is geregisseerd door Nouchka van Brakel en bevat duidelijk een vrouwelijk blik. Bijvoorbeeld de scene waarin moeder en dochter samen naakt in de badkamer zijn, ze knippen elkaars teennagels en praten over de liefde.

Adeline: "Dit was revolutionair in die tijd. Het was een van de eerste films die door een vrouw gemaakt werd. Zo’n scene als dit benadrukte de vrouwelijke blik, een film gemaakt door mannen zou nooit zo’n scene laten zien."

Verpreutsing

De regisseur van de film, Nouchka van Brakel, is inmiddels 80 jaar oud. Nog steeds is ze een voorvechter van het feminisme, een echte dolle mina. Adeline vertelt: "Ze vindt dat onze tijd verontrustend verpreutst. Ze ziet dat als keerzijde van MeToo. Ze vindt nog steeds dat een meisje van 14 zelf mag weten hoe ze haar seksualiteit ontdekt en invult."

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 02.00 uur hoor je diepgravende gesprekken over cultuur, literatuur, film, muziek, theater en kunst.