Poedelnaakt op naaldhakken, de vrouwen van Newton

Deze zomer organiseert Fotomuseum Foam in Amsterdam een uitgebreide tentoonstelling over het werk van de overleden fotograaf. Helmut Newton staat bekend als glamourfotograaf. En vooral als de fotograaf van vrouwen. Newton ziet vrouwen het liefst met een volle bos haar, rode lippenstift op en hoge hakken aan.

Wereldberoemd werd hij door zijn naaktseries: een vrouw kon hem niet bloot genoeg zijn. De naaktfoto’s van Newton laten een verhaal zien, soms met een dikke knipoog. Zo ligt op een van zijn foto’s een vrouw- op het eerste gezicht dood- vlak naast het zwembad. Een herdershond staat tussen haar benen, zijn tong hangt uit zijn mond.

Een ander beeld laat een vrouw zien op weg naar haar werk. Ze kijkt bestraffend de camera in: haar rok is omhoog gekropen, haar bil te zien, maar wat zou dat? Op weer een andere foto is een reusachtig model te zien, naakt, wijdbeens bellend op een dakterras. Het lijkt of ze ruzie heeft.

Een marionet van Newton

Newton wist precies in welke pose hij een vrouw wilde hebben. In de documentaire horen we van een voormalig model dat ze zich tijdens de shoot een marionet voelde van Newton. Ze zegt er het volgende over: “Maar op een bepaalde manier was zijn werkwijze ook enorm bevrijdend; je kreeg een positie van hem en die mocht je niet veranderen.”

Oud-topmodel Cindy Crawford stelt: “Hij ging de grens over, maar er zit ook een bepaald gevoel voor humor in zijn beelden. Hij zette vrouwen echt neer als ‘vrouw’. Bij Helmut Newton draaide het allemaal om lichaam en seksualiteit.” Zelf was hij het daar niet mee eens: "Ik ben niet op zoek naar het perfecte lichaam, dat zou saai zijn. Het lichaam is voor mij net zo belangrijk als het gezicht."

Machtig en dominant

Vaak genoeg kreeg Newton te horen dat zijn werk oppervlakkig en voyeuristisch zou zijn. Foam wil met de tentoonstelling laten zien dat de beelden van Newton vooral gelaagd en complex zijn. De foto’s van Newton laten namelijk vooral machtige, dominante vrouwen zien. Vrouwen die precies weten wat ze willen, die mannen om hun vingers winden en die in hun seksualiteit intimiderend kunnen zijn.

Zijn naaktfoto’s werden in de jaren zeventig, tachtig nog gezien als choquerend, en feministen zagen ze als seksistisch. In deze tijd van Photoshop, botox en dunne modellen valt iets anders op: soms hangt de linkerborst net wat lager dan de rechter en is de rechterborst net wat groter dan de linker. Schaamhaar is nog in de mode en de vrouwen zijn niet graatmager. Eigenlijk zijn de vrouwen ‘van’ Newton opvallend ‘echt’.

- Helmut Newton - A Retrospective. Vanaf 16 juni t/m 4 sept in Fotomuseum Foam in Amsterdam. Info: foam.nl

Luister vrijdagavond naar een fragment over Helmut Newton bij Nooit meer slapen vanaf 01.00 uur op NPO Radio 1.