Uniek interview met dichter Menno Wigman op 18-jarige leeftijd

Het interview met de twintig jaar oudere schrijver en 'expert in de melancholie' Boudewijn Büch vindt plaats in Santpoort, waar Wigman op het gymnasium zit.

Wigman heeft dan net zijn gestencilde dichtbundel Van zaad tot as in eigen beheer uitgegeven. Zoals zoveel 18-jarigen had hij zich niet laten ontmoedigen door de standaard afwijzing van uitgevers: "Helaas past uw werk niet in ons fonds." Gelukkig maar, want de wereld is hierdoor veel prachtige gedichten rijker.

'Allemaal in de droevige hoek'

Wigman gaat uitgebreid in op de reacties op zijn dichterschap van medeleerlingen, zijn leraar Nederlands en zijn ouders. Volgens Büch zitten Wigmans gedichten "allemaal wel in de droevige hoek". "Misschien is dat ook wel het verschil met andere jonge mensen", aldus Wigman. "Er zullen altijd wel mensen zijn van een jaar of 18 die ook dichten, die hebben het vaak over achter-elkaar woordspelletjes. Over liefde en jij en ik, enzovoort. Dan ben ik dus al - hoe zeg je dat? - een beetje vroeg oud. Dat heb ik wel eens gedacht, ja. Wie begint er nou op z’n 18e te tobben over de dood? Maar dat is nu wel voorbij".

'Een beetje inhoud'

Wigman legt uit hoe hij tot zijn ‘sombere liederen’ kwam: "Op een gegeven moment komt iemand in zijn leven voor de vraag te staan: Waar ben ik nou? Wat doe ik nou? Wat gebeurt er als ik sterf?" Hierop besloot hij zijn leven 'een beetje een inhoud' te geven.

Ook de liefde gaat volgens Wigman vaak gepaard met droefenis, waarop Büch uitroept: "Maar je kan toch ook zeggen: Het is heel leuk. Je hebt een vriendje of een vriendinnetje en daar ga je mee naar de disco. En je gaat vrijen en neuken en het is allemaal heerlijk. Dat zou je ook kunnen zeggen". "Dat is het dan ook wel", aldus Wigman, "maar er blijven altijd nog eenzame momenten over. En op dat soort momenten schrijf je dan altijd poëzie".

Luister hieronder het hele gesprek met de 18-jarige Wigman:

{audiofile audio="61139" caption="Wigman in VPRO Boeken van 9 april 1985" }

Slordig met geluk

Op dag dat Wigman overleed sprak Pieter van der Wielen in Nooit Meer Slapen met vrienden en collega-dichters Rob Schouten en Pieter Boskma. Zij roemen de humor van de 'zwart-romantische dichter' en gaan uitgebreid in op de rol van de dood in Wigmans werk. Vraag is of hij in zijn laatste bundel Slordig met geluk zijn eigen dood al voorvoelde.

In memoriams in Nieuws en Co en Het Oog

Eerder op de dag herdacht Joris van Casteren Menno Wigman in Met het Oog op Morgen en las cultuurredacteur Bart Prinsen in Nieuws en Co het gedicht 'Rien ne va plus' van Wigman voor.

In een eerdere uitzending van Nooit Meer Slapen kwam Wigman ruim dertig jaar later terug op het begin van zijn dichterschap: "Ik zie toch dat dat heilige vuur, dat je zo rond je 18e hebt, dat dat ook heel veel mensen ongelukkig heeft gemaakt."

Wigman in gesprek met Wim Brands

Menno Wigman was in februari 2016 ook te gast in het televisieprogramma Boeken met Wim Brands, waar hij sprak over zijn laatste bundel Slordig met geluk en zijn hartziekte. Slordig met geluk is genomineerd voor de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2018, waarmee de bundel volgens de jury behoort tot de beste drie van de afgelopen twee jaar. Zaterdag 17 maart wordt de winnaar bekend gemaakt.