Lynn Berger: 'Het is gevaarlijk om zorg voor lief te nemen'

Personeelstekort en een stijgende zorgvraag

We hebben de problemen binnen ons zorgstelsel lang onderschat, stelt Berger. "Over een zorginfarct dachten we net zo als over de klimaatcrisis: als iets van de toekomst, waar we op tijd een oplossing voor zouden vinden. Maar die toekomst is nu echt wel begonnen."

De zorgsector kampt met grote problemen, zoals het personeelstekort: volgens Berger staan er nu 50.000 vacatures open, in 2030 zijn dat er naar verwachting 140.000. Dat is deels te verklaren door de vergrijzing: steeds meer mensen hebben langdurige zorg nodig, en in verhouding zijn steeds minder werknemers beschikbaar.

Een ander probleem is de hoge uitstroom. Een baan in de zorg is volgens Berger niet meer wat het ooit was: veel medewerkers klagen over administratiedruk en overuren, en verruilen daarom de sector voor een andere. "Zorgen is het mooiste vak dat er is, áls je genoeg tijd en middelen hebt om goede zorg te leveren. Tegenwoordig weet je als zorgverlener soms heel goed wat nodig zou zijn, maar gaat het niet meer – dat levert enorme stress op."

Ondergewaardeerd

Volgens Berger moeten we als maatschappij opnieuw naar zorg leren kijken. Zorgen gaat niet alleen over verpleging, artsen of therapeuten, maar ook over mantelzorgers die een gezin draaiend houden, of ouders die hun kind opvoeden. "Zorg is overal om ons heen, het is als water of lucht. Dat zorgt ervoor dat we het belang ervan soms vergeten, tót het plots even niet beschikbaar is of tekortschiet".

Volgens de schrijver is die vanzelfsprekendheid gevaarlijk, want het is helemaal niet zeker of er altijd genoeg zorg beschikbaar zal zijn. "Zorg kost tijd, en is dus per definitie schaars. We zien het tegenwoordig als randverschijnsel, terwijl productiviteit en betaald werk in het centrum staan. Maar zonder zorg zouden we nergens zijn: kinderen zouden niet groter worden, zieken niet beter, mensen zouden uiteindelijk niet meer naar hun werk kunnen. Het wordt tijd dat we zorg niet meer gaan zien als vanzelfsprekende aanwezigheid, maar als het fundament van ons bestaan."