Hoe Nederlandse live muziek mensen verbindt

Vandenberg kwam op het idee voor het onderzoek tijdens een avond in de bar. De cultuurbioloog heeft Nederlandse ouders, maar groeide op in Ierland. Voor haar studie, kwam ze naar Nederland. "Ik werkte in een kroeg, ik had een bijbaantje en een van de eerste nachten dat ik daar was, kwam een Nederlands nummer op", vertelt ze in NOS Met het Oog op Morgen. "Ik kon het niet verstaan, maar het was heel leuk want de hele kroeg ging echt wild. Van het ene nummer naar het andere gingen mensen op stoelen dansen."

Onderzoek

Het was een bijzondere ervaring voor Vandenberg. "Ik studeerde kunst- en cultuurwetenschap aan de Erasmus Universiteit, dus ik had al een idee over sociologie en paar theoretische ideeën over de samenleving. Ik dacht toen: hmm, wat gebeurt er eigenlijk op dit moment?" Die ervaring is altijd bij haar gebleven en jaren later kreeg ze de kans om dit onderwerp te onderzoeken.

Nederlandse muziek

Volgens Vandenberg is er iets speciaal aan Nederlandse muziek. "Ierse mensen staan natuurlijk een beetje bekend om ook los te gaan, maar er is iets met Nederlandse muziek. Het is een beetje volks", vertelt ze. "Het is niet echt volksmuziek, maar het heeft ook een volkse achtergrond." Ierland kent ook volksmuziek, maar het verschil is dat er veel gezonden wordt bij Nederlandse muziek. Bij Iers komt dat nauwelijks voor, vertelt Vandenberg. "Als er een zanger bij is, is het meer een ballet en dat zing je niet zo vaak mee."

Live muziek

"Er is iets met muziek. Wat het doet, is het een hele grote groep een focus geven. Iedereen die daar staat, gaan allemaal naar hetzelfde ding kijken en luisteren. Het synchroniseert het publiek in participatie", vertelt Vandenberg. "Het is belangrijk dat het hele publiek kan zingen en klappen." Dan ontstaat volgens de cultuurbioloog een 'collectieve emotionele verbindende ervaring'.

Ze benoemt het nummer 'Links Rechts' van de Snollebollekes. Tijdens het refrein wordt het publiek aangespoord om van links naar rechts te bewegen. "Dat is meedoen en daarom is Nederlandse muziek ook zo goed. De artiest heeft een hele belangrijke rol in het publiek meekrijgen. Dat is iets wat je als publiek ook heel erg waardeert", legt Vandenberg uit. "In dat meenemen, krijg je die synchronisatie met de mensen om je heen."

Resultaten

"Een van de vindingen van mijn onderzoek is dat het fysieke super belangrijk is", zegt Vandenberg. "Als je onderzoek doet naar de online ervaring kan je de collectiviteit wel voelen als je alleen maar berichtjes kan sturen in een chat. Dat werkt niet zo goed. Voor de wereld waar we nu in zitten, die meer richting digitalisering gaat, is het wel belangrijk om in gedachte te houden."