De lange geschiedenis van de videoclip

"Vaak wordt gezegd dat Queen met Bohemian Rhapsody de eerste grote videoclip was", zegt Jaap Kooijman. "Maar dat klopt niet." De geschiedenis van de videoclip begint namelijk al in de jaren twintig. "Zolang er film is, werden er al korte filmpjes met muziek erbij gemaakt."

Tijd besparen

De videoclip in zijn vorm zoals we die nu kennen, stamt volgens Kooijman uit de jaren zestig. Vooral in de jaren zeventig kreeg de muziekvideo een boost, door popprogramma's op tv.

"Als je in Amerika je nummer wilde promoten, hoefde je maar één keer op te treden in een tv programma, namelijk in Bandstand." Dat werd namelijk door heel het land uitgezonden. "Maar in Europa moest je al die landen, met ieder hun eigen televisieprogramma, langs." Om tijd te besparen namen bands een videoclip op, die overal kon worden uitgezonden.

Platte cultuur

De Amerikaanse muziekzender MTV draaide de eerst twee jaar dan ook op voornamelijk Britse Bands. Er waren simpelweg maar weinig Amerikaanse artiesten met clips.

Het succes van de videoclip zorgde ook voor veel weerstand, soms bij artiesten zelf. "Dat zie je in de jaren 80, waarin door sommigen MTV als belichaming van de platte cultuur wordt weggezet, tegenover de authentieke rock", vertelt Kooijman.

Hij is het daar niet mee eens."The Beatles zijn door een tv-programma doorgebroken, niet door radio. Ook de clips van The Dire Straits deden het hartstikke goed, ondanks dat zij bij de opnames van hun muziekvideo's ook al wat ouder waren."

Tentoonstelling

Ook nu ontwikkelt de videoclip zich verder. "Muziekvideo's zijn de meest bekeken video's op YouTube. En er ontstaan nog steeds nieuwe vormen: remixes, verticale muziekvideo's, interactieve video's, lyricvideo's."

In het Forum Groningen is tot en met zondag 18 mei 2025 de expositie The World of Music Video te zien, over de geschiedenis van de videoclip vanaf 1975 tot nu.