Dit zijn de beste speeches van oktober 2023

3. Femke Halsema

"Waar wij naar zoeken in speeches is net dat kleine beetje meer", licht ze toe. Op de derde plaats staat de speech van Femke Halsema, die hier te luisteren is via AT5. Zij gaf deze voorafgaand aan een minuut stilte voor slachtoffers van het conflict tussen Israël en Hamas. Dit deed de burgemeester van Amsterdam op 11 oktober, vier dagen na de aanval van Hamas op Israël. "Dit zijn niet speeches die je maanden van tevoren kan voorbereiden. Je moet in een hele korte tijd precies de juiste snaar raken, en dat is precies wat Halsema deed", aldus Wouters.

Van den Bergh vond de eerste reactie van Mark Rutte na de aanval van Hamas 'heel onverantwoordelijk'. "Het voelde voor een hele grote groep Nederlanders alsof hun kant niet belicht werd", aldus Van den Bergh. Hij vindt dat Halsema dat in haar toespraak goed op weet te lossen. Halsema refereert volgens hem in haar toespraak naar een 'hele geslaagde' speech van Job Cohen. In een toespraak na de dood van Theo van Gogh zei Job Cohen ooit 'er is een Amsterdammer vermoord.' Volgens Van den Bergh zorgt dit voor een bindend element in de speech. "Ze heeft empathische woorden over voor elke groep en elke individuele Amsterdammer. Dat maakt dit heel krachtig", concludeert hij.

2. Ramsey Nasr

"Hebben Palestijnse levens ook waarde voor ons?", vroeg dichter en acteur Ramsey Nasr in een uitzending van Khalid & Sophie, waar hij de speech gaf die de jury als nummer twee uitgeroepen heeft. "Deze toespraak gaf humaniteit aan de Palestijnen en de Palestijnse slachtoffers in het conflict", aldus Van den Bergh. De toespraak van Nasr ging volledig viraal.

Dat de dichter van Palestijnse afkomst is maakt de impact ervan niet per se sterker, maar geeft hem wel 'recht van spreken', vindt Wouters. Zijn achtergrond als acteur kan volgens Wouters mogelijk wel bevorderend zijn voor het effect van de toespraak. "Hij kan het spelen en dragen. Hij heeft een fantastisch gevoel voor timing."

Van den Bergh noemt de toespraak heel indringend: "Hij maakt het leed invoelbaar en menselijk, en heeft daarin wel heel duidelijk een politieke claim. Maar omdat hij de volle zeven minuten pakt om het van klein naar groot te maken, viel het heel erg goed."

1. Yuval Noah Harari

De winnaar van de maand oktober is de speech van historicus en auteur Yuval Noah Harari, die hij gaf in een interview voor een Duits programma, over de oorlog in Israël en Gaza. Met de toespraak wil Harari de escalatie van het conflict tussen Israël en Hamas in de 'juiste context' plaatsen. "Hij vraagt ons om de ruimte te nemen voor vergiffenis en vrede", zegt Wouters.

Harari schetst waarom de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zou moeten aftreden: "Ik vertrouw hem gewoon niet om de belangrijke beslissingen te nemen". De historicus beschrijft de rol van de VS in het conflict en legt hij uit waarom het is geëscaleerd. Ook zegt hij te verwachten van buitenstaanders te doen 'wat Israëliërs en Palestijnen nu niet lukt'.

Wouters licht dat toe: "Als jij een getuige of slachtoffer bent van zulke vreselijke dingen wat deze twee volkeren elkaar aan doen, kun je niet vragen om vrede voor ogen te houden", zegt ze. "Als jouw geliefde iets is aangedaan is het een heel normale menselijke reactie om die pijn te vergelden. Maar dit is ons niet aangedaan. De taak is aan ons, al die andere volken en landen, om in de gaten te houden dat we hiermee met elkaar uitkomen."