Cultuur & Media
BNNVARA

De Alien-films zijn al 45 jaar een anti-kapitalistische aanklacht

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. De Alien-films zijn al 45 jaar een anti-kapitalistische aanklacht

De formule van de allereerste Alien-film uit 1979 was even simpel als briljant: sluit een stel mensen op in een ruimteschip met een extreem dodelijk monster en kijk wie het overleeft. De Alien-film die nu, 45 jaar later, in de bioscoop draait gaat eigenlijk precies zo. Over de diepere laag die onder de filmfranchise schuilgaat, vertellen mediawetenschapper Dan Hassler Forest en regisseur Michael Middelkoop in De Nieuws BV.

Video niet beschikbaar

Dat Alien meer over onderlinge relaties gaat en niet over buitenaards leven, maakt de films volgens regisseur Middelkoop zo goed. "De 'alien' zegt meer over de mensen dan over de alien zelf. Hoe veranderen relaties en machtsstructuren als er een dreiging van buitenaf komt die je niet kan duiden? Dat doen Alien (deel één) en Aliens (het vervolg) het beste, op sublieme wijze."

Kracht uit symboliek

De Alien-films zijn stuk voor stuk kaskrakers, maar ook in de academische literatuur zijn er weinig films waar zoveel over geschreven is als Alien, vertelt Hassler Forest. Want Alien gaat volgens de mediawetenschapper ook niet alleen maar over buitenaardse wezens en ruimteschepen. "Jaws gaat ook niet over een haai, maar over onze angst voor wat er onder de oppervlakte zit."

Volgens Hassler Forest haalt elke horrorfilm zijn kracht uit symboliek. "En de symboliek in Alien is heel sterk gericht op het idee dat als jij werkt voor een baas, dat die baas altijd het belang van het bedrijf boven jou zou stellen." Zo zouden de mensen in de film inwisselbaar zijn. "Het gaat over hoe het kapitalisme altijd bezig is om mensen secundair te maken aan hun eigen macht. En wij leven in de films mee met de mensen."

Neokoloniale en anti-koloniale genres

Naast dat de Alien-reeks een kapitalistisch- en maatschappijkritische boodschap heeft, is sciencefiction op zichzelf een neokoloniaal genre. "Het gaat altijd over expansiedrift", zegt Hassler Forest. "Maar horror, dat is anti-koloniaal. Horror gaat over wat we niet willen zien, wat wordt weggestopt. Het meest wezenlijke kenmerk van horror is dat er een monster is en die staat altijd symbool voor iets wat we niet willen zien."

En in Alien is dat ook het geval, beargumenteert Hassler Forest. "Het gaat over een angst die maatschappelijk is. Angst dat, ook al werken we voor een werkgever, wij als werknemers de klos zijn en niks te zeggen hebben over ons leven."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, TikTok en Facebook.

Ster advertentie
Ster advertentie