Van straatkind tot succesvolle kunstenaar: 'Ik ga het fysieke contact met kunst aan'

Straatkind

Lita Caellut heeft een deel van haar jeugd zwervend door de straten van Barcelona doorgebracht, vertelt ze in Nooit Meer Slapen. ''Alles wat ik heb geleerd; intuïtie, ethiek en verschil tussen licht en donker, heb ik te danken aan het leven op straat. Ik heb altijd wel een klein probleem gehad met mensen die mij in een hoek willen zetten: je bent een straatkind geweest en je hebt dus veel geleid. Straatkinderen lijden niet, ze overleven. Ze groeperen met elkaar en steunen elkaar.''

Ouders had zij niet, haar vader heeft ze nooit gekend en haar moeder was afwezig. ''Als straatkinderen stonden we er allen voor, en wij moesten het met elkaar doen. Ik heb hier mijn opvoeding gehad. Veel breder dan dat je je kan voorstellen.'' Ondanks het gevaar en het comfort van een huis mist Lita soms het leven op straat. ''Tuurlijk is het wel eens onveilig, maar als kind leer je snel om jezelf veilig te stellen. Soms heb ik zelfs wel eens heimwee naar het samen zijn op straat. Je steunt elkaar door dik en dun. Ik had een enorme vrijheid. Ik kon zelf bedenken wat ik met mijn dag ging doen. Elke ochtend werd ik ergens anders wakker. Je keek wel waar je terecht kwam.''

Fysieke kunst

In haar studio stond een schitterend schilderij. Cabellut heeft het schilderij gepakt en is het gaan omarmen, erop gaan stampen en het volledig gaan toetakelen. ''Ik ga het fysieke contact met kunst aan; niet meer denken. Mijn hand heeft geleerd om het materiaal te gebruiken. Mijn hoofd heeft geleerd om een boodschap via het materiaal over te brengen. Maar wat ik nooit heb geleerd, is loslaten. Alles vergeten wat ik ken en te vertrouwen dat het goed komt. Toen ik dit deed, vond ik mijn nieuwe techniek.''

Cabellut denkt dat ze niet meer hele portretten gaat maken. ''Nu ik deze ervaring heb gehad, kan ik niet meer anders. Ik maak nog hele schilderijen, ik maak ze perfect. Daarna ga ik ze breken. Omdat wat overblijft, het overgeven aan kunst is.''

Underdog

''Ik ben een underdog en ik blijf een underdog'', vervolgt Cabellut. Ook al is zij een succesvolle kunstenaar en heeft ze exposities over de hele wereld. Volgens Cabellut blijft zij altijd een underdog. ''Ik had ooit een tentoonstelling voor Coco Chanel, de avond was een groot succes. Ik en mijn dochter liepen in de ochtend het hotel uit. Opeens rolde er een gouden ring langs mijn voet. Zonder na te denken pakte ik deze binnen twee seconden op. Ondanks al mijn succes, greep ik toch naar de ring. Ik had deze natuurlijk helemaal niet nodig. Maar wat dit alles laat zien: Ik ben nog steeds van de straat. Dat is wie ik ben en dat mag ik nooit vergeten.''

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.