De laatste dagen van Standing Rock: 'De strijd is verloren, maar de oorlog zal nooit stoppen'

De demonstraties verliepen vredig, maar de aanleg van de Dakota Access Pipeline, door protestanten ook wel The Black Snake genoemd, was zeer controversieel en kreeg wereldwijde aandacht. Journalist en radiomaker Laura Stek was aan het einde van de demonstraties in Standing Rock ter plaatse en maakte er, voor een documentaireserie van het NPO Radio 1-programma OVT, zowel een interactieve korte film als een radiodocumentaire over: De laatste dagen van Standing Rock.

De interactieve documentaire, met beeld, topografie en aanvullende informatie, is nu op desktops en op Android, IOS en Windows-apparaten te bekijken. Klik hier.

In aanloop naar de uitzending van de documentaire in OVT, was Stek te gast in het NPO Radio-1 programma Bureau Buitenland. “Ik was me bewust dat ik heel weinig van de geschiedenis van de native Americans weet”, zei ze over haar motivatie om de documentaire te maken. “Ik zat een beetje gevangen tussen twee clichés: aan de ene kant de indianenromantiek van Dances with Wolves – een beetje een guilty pleasure nog steeds – en aan de andere kant: het cliché van de alcoholproblematiek, casino’s, de armoede en de ellende. Ik was gewoon heel benieuwd naar wie die mensen zijn en wat ze beweegt. En ook om het binnen een historische context te plaatsen.”

Wounded Knee

De historische context waarin Stek de protesten in Standing Rock plaatste was door de situatie te vergelijken met een soortgelijke gebeurtenis die in 1973 in de staat South Dakota plaatsvond: de protesten bij het dorpje Wounded Knee. Honderden Sioux- en American Indian Movement-leden eisten dat de overheid het kleine berggebied Black Hills aan hun zou toe-eigenen, zoals een verdrag uit 1868 dat voorschreef. Amerikaanse autoriteiten stuurden gewapende eenheden en sloten elektriciteitsvoorzieningen in Wounded Knee af. De bezetting werd na 73 dagen afgebroken.

Dat verdrag uit 1868, het Verdrag van Fort Laramie, is sinds de opstelling drie keer verbroken: in 1877, 1889 en in 1910. Het gebied is daardoor kleiner geworden. In 1980 kreeg de Lakota-stam in een rechtzaak een schadevergoeding van 15,5 miljoen dollar, maar de inheemse Amerikanen houden nog altijd vol dat het gebied Black Hills hun rechtmatig toebehoort, en hebben het geld nog steeds niet geaccepteerd.

Corruptie

“The United States government is probably the most corrupt government in the world. It’s always the same with this government: you can have this, but we’re going to take it back”, zegt Indiaanse vrouw en waterbeschermer Tammy Howard, de verteller in De laatste dagen van Standing Rock.

Het liep in Standing Rock niet goed af. De protestanten verloren de zaak, en de bouw van de Dakota Access Pipeline is vorig jaar gestart. President Obama wist de bouw jarenlang uit te stellen, maar President Trump tekende, slechts vier dagen na zijn aantreden, een decreet voor de versnelde aanleg van zowel de Dakota Access Pipeline als een andere, nog langere pijpleiding: de Keystone XL.

“Nee, het is niet best, de pijpleiding komt er gewoon”, zei Laura Stek in Bureau Buitenland. “Je kunt er heel cynisch van worden. Maar de protestanten hebben een heel groot netwerk opgebouwd, en de beweging gaat wel echt door.”

Inheemse Amerikaan Don Cuny protesteerde zowel bij Wounded Knee als bij Standing Rock. Beide protesten verliepen niet als gehoopt, en zijn cynisme is in de documentaire te horen: “Standing Rock was just a battle. Wounded Knee was just a battle. The war still exists. The war is not over. It never will be.”