'Ik hou van jou, maar niet van je angststoornis'

De bange mens

Schrijver en journalist Daan Heerma van Voss heeft van kindsbeen af de natuurlijke neiging tot paniekeren, ook als daar geen aanleiding toe is. Het vertrek van zijn ex was een moment waarvan hij wist dat het een keer zou gebeuren. Toch was het heel pijnlijk, erkent de schrijver in Nooit Meer Slapen. ''We leden erg onder mijn angsten. Ze stelde me de opdracht voor om mijn angsten te onderzoeken, maar had waarschijnlijk geen idee dat ik het zo zou aanpakken.''

Die opdracht van zijn ex vormt de basis van het nieuwe boek De bange mens, waarin Van Voss het angstfenomeen breder trekt en in de hele samenleving onderzoekt. ''Angst is heel persoonlijk, maar ik wilde vooral niet een egodocument schrijven. Het boek is een zoektocht die begint vanaf mijn ex, die mij op dat pad zette.''

Bibberen, trillen en slapeloosheid

De wereld wordt een vijandige plek als Van Voss last krijgt van zijn angststoornis. Bibberende handen, trillingen en slapeloosheid nemen de hand over zijn dagelijkse leven. ''Ik zit dan in alarmfase 1. Het kan dagen, weken maar soms ook maanden duren. Meestal gebeurt het als ik me te lang op de hals heb gehaald. Mijn weerstand verlaagt en dan hoeft er ook maar heel weinig te gebeuren. Een onbenullige aanleiding kan mij over het randje duwen en dat zit ik er ook helemaal in. Ik ben dan echt voor alles bang. Overal zie ik spoken en is er niet meer een land te bezeilen. Als ik bijvoorbeeld een e-mail lees, ben ik ervan overtuigd dat die vol afwijzingen en beledigingen staat. Als je niks doet, overleef je het uiteindelijk wel. Het voelt alleen uitzichtloos als je er in zit.''

'Niet kwalijk'

Kan je liefde voor iemand en zijn angststoornis van elkaar scheiden? ''Je kan niet iemands karaktertrekken uit elkaar halen en zeggen: dat wél en dat níet.'' Toch heeft de schrijver begrip voor het ''onmogelijk'' verlangen van zijn ex. ''Er was bij mij altijd de dreiging dat het op elk moment niet meer goed met mij kon gaan. Daar had ze op een heel fundamenteel niveau geen zin meer in. Het paste niet meer bij haar karakter en wat ze op dat moment in haar leven wilde. Ik neem het haar ook niet kwalijk.''

De angstpodcast

Meer over dit onderwerp hoor je in De angstpodcast van Daan Heerma van Voss en Remy van den Brand. Een vijfdelige podcastserie over angst waarin zij met wetenschappers en angstigen in gesprek gaan over wat angst nu precies is, waar de grens tussen 'normale' en 'abnormale' angsten ligt, en of angst misschien ook om te buigen is tot een positieve kracht. Nu overal te beluisteren.

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast-app, of in NPO Luister. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.