De gezichten van de Harlem Renaissance
- Nieuws
- De gezichten van de Harlem Renaissance
Een foto van een trotse, zwarte man in een wit tropenpak. Het is het beeld dat regisseur Sherman de Jesus inspireerde tot het maken van The Photograph, een documentaire over de zwarte bewoners van New York. De film gaat over trots, traditie en de kracht van fotografie. En over het verhaal dat schuilgaat achter de man op de foto; de grootvader van De Jesus.
Tegenhangers
''Ik kan me niet herinneren wanneer ik de foto voor het eerst zag. Hij was er altijd, het was een deel van het huishouden'', vertelt De Jesus in Nooit Meer Slapen. Het portret werd in de jaren '20 gemaakt door fotograaf James Van Der Zee, ontdekte De Jesus later. Hij bracht zwarte mensen in beeld zoals ze zelf graag gezien wilden worden: van hun beste kant en in hun mooiste pak.
''De foto’s die Van Der Zee maakte zijn tegenhangers van de situatie waar de zwarte bevolking van New York zich werkelijk in bevond'', zegt De Jesus. ''Na de slavernij dachten mensen dat ze vrije burgers zouden worden in Amerika, maar een deel van de witte bevolking dacht daar anders over. Zo waren er de Jim Crow-wetten, die op allerlei manieren ontzettend discriminerend waren. Dat ging heel ver.''
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Escape
Segregatie door wetgeving bestond vooral in het zuiden van de Verenigde Staten, al was er ook in het noorden discriminatie. ''Je kon er niet aan ontsnappen'', zegt De Jesus, ''maar er was wel een plek waar het leven anders was.''
Die plek was de wijk Harlem, in het noorden van New York. Daar ontstond in de jaren '20 nieuwe Afro-Amerikaanse cultuur; van literatuur tot schilderkunst, dans en muziek. De Harlem Renaissance bood migranten een kans om een nieuw en beter bestaan op te bouwen. Zo ook de grootvader van De Jesus, vertelt hij in Nooit Meer Slapen: ''Harlem was zijn escape.''
En wat deed je als nieuwe inwoner van Harlem, zodra je een baantje had gevonden en een goed pak had gekocht? Dan ging je op de foto bij James Van Der Zee. Om aan de achterblijvers in de Cariben of het Zuiden van de Verenigde Staten te kunnen laten zien dat het goed met je ging. ''Al ging het lang niet altijd goed, toch waren de portretten van Van Der Zee iets om je aan vast te kunnen houden.''
The Photograph is op zaterdag 25 september in première gegaan op het Nederlands Film Festival, waar Sherman de Jesus in 1981 mede-oprichter van is.
Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag
Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.
Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.
Gerelateerd
