Catherine van Campen: 'De deuren van de NS gingen een beetje open'

In Nooit Meer Slapen vertelt Catherine van Campen over haar werk en leven.

{podcast audio="126928" caption="Catherine van Campen over documentaire Missie NS:" }

Geopende deuren

Stampvolle spitstreinen, als je daar nu beelden van ziet dan lijkt het een onwerkelijke situatie. Alles voelt achterhaald en gedateerd door de coronacrisis en de getroffen maatregelen. "Het geeft bijna een nostalgisch gevoel, die beelden van overvolle treinen. Het is bijna iets waarnaar je weer zou verlangen", vertelt Van Campen.

Zelfs reisde ze, voordat ze begon met de film en voordat corona het onmogelijk maakte, veel met de trein. "Ik zat vaak in de Intercity Direct van Amsterdam naar Rotterdam, op dat traject waren vaak storingen." Dus stuurde ze op een dag een mail. Tot haar verbazing reageerde de communicatieman en nodigde hij haar meteen uit.

"De NS denkt altijd heel goed na over hoe hun verhaal naar buiten gebracht moet worden, maar toen er wat mensen binnen het bedrijf gewisseld waren, gingen de deuren langzaam meer open." Haar project over de NS voelde als een experiment, zowel voor haar, als voor het vervoersbedrijf.

Een nieuw imago

"De NS is op zoek naar een nieuw imago, een nieuwe manier om een band met de reizigers te creëren", vertelt Van Campen. "We zetten ons allemaal op een nét andere, positievere manier neer op sociale media of in de media, en dat werkt."

De NS doet dat ook. "Zij willen net iets eerlijker laten zien hoe het echt is, net iets minder verdoezelen dan voorheen." Maar ook die houding is, uiteindelijk, onderdeel van de grotere strategie: nooit zal alles helemaal prijs worden gegeven.

Maakproces vol onzekerheid

"Elke film begint met onzekerheid. En als de financiering dan rond ik slaat de paniek soms echt toe: kan ik dit wel? Als ik het schrijf heb ik er veel vertrouwen in, maar daarna ga ik twijfelen: willen mensen wel echt meewerken?"

Tijdens het maken van haar documentaire over de NS voelde ze soms ook deze paniek. Maar toch was het ook anders: "Ik had het idee dat de NS mijn project als een experiment zag. Daardoor kon ik redelijk onschuldig vragen stellen en kreeg ik best veel te zien van het bedrijf." Toch waren er ook veel moeilijkheden: "Er werd vaak gezegd 'een cameraploeg, die kunnen we toch niet zomaar toelaten?!'"

Het lukte haar te kunnen filmen bij een paar vergaderingen en conducteursoverleggen. Maar anders dan anders moest veel in één bezoek gefilmd worden. "Normaal gesproken kijk ik vooraf mee, zit ik mee te loeren. Want als je maar lang genoeg kijkt gaan er patronen opvallen, en die komen altijd terug. Er zitten heel veel herhalingen en routines bij mensen. Nu was dat anders, dat maakte het soms lastig."

Missie NS

Via de nationale spoorwegen wilde Catharine van Campen een verhaal vertellen over ons land. "Maar ik had me helemaal niet gerealiseerd dat de NS een enorm bedrijf is met heel veel krachtvelden. Ik had slapeloze nachten. Waarom realiseerde ik me niet dat het zo groot is en dat er zoveel belangen zijn?"

Ze kijkt soms nog steeds een beetje op tegen het vertonen van de film. "Ik weet dat ik niet iedereen tevreden kan stellen, dat er van alle kanten kritiek kan komen." Gelukkig hebben inmiddels veel mensen de film al gezien. "En de mensen die in de film zitten zijn best tevreden en herkenden het bedrijf gelukkig ook."

22 juni wordt de documentaire Missie NS uitgezonden op NPO 2.

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.