Wat gebeurt er met de literatuur zonder DWDD's boekenpanel?

Dieuwertje Mertens maakt zich hierover zorgen. In de radiodocumentaire De literaire kritiek voorbij vraagt ze zich af wat haar oordeel als literatuurcriticus nog waard is. Ze gaat op zoek naar een antwoord bij onder meer het boekenpanel van DWDD, filosoof Maarten Doorman en criticus Arie Storm.

Enthousiasteling versus criticus

De impact van het boekenpanel van DWDD is enorm, wordt verteld in Radio Doc. In het panel zitten enthousiastelingen, liefhebbers en boekverkopers. Grietje Braaksma ook, ze vertelt: "Zelfs 's avonds al, tijdens de uitzending, dan gaan mensen de boeken die worden besproken bestellen. Meestal worden de boeken meteen heel goed opgepakt. Uitgevers, klanten en inkopers zitten allemaal voor de TV."

Het boekenpanel heeft een grote invloed, maar de functie is heel anders dan dat van een literair criticus. Een criticus mag namelijk - het klinkt heel logisch - kritisch zijn. Ze hebben daarom soms de naam 'feestverpesters' te zijn: ze zijn soms negatief over een boek waar de rest van de wereld lyrisch over is.

Maar een criticus kan anderen ook op ideeën brengen, vertellen over nieuwe boeken. Een boekverkoper daarentegen luistert naar de klant, is bent bezig met de wens van die klant, en maakt zo advies op maat.

Belang van een debat

Maar als het debat uit de weg wordt gegaan - er voornamelijk positieve en enthousiaste geluiden te horen zijn - worden meningsverschillen en daarvoor het onderbouwen met argumenten van visies, niet aangemoedigd.

Wanneer iedereen enthousiast is, wie durft er dan nog vragen te stellen en misschien een kanttekening te zetten? Als iedereen unaniem positief is, is er dan nog wel een gesprek mogelijk?

Door alleen maar positief te zijn over boeken verdwijnt het debat in de literatuur. En bovendien: is het gesprek of debat over literatuur uiteindelijk niet interessanter dan het daadwerkelijke oordeel?