De Omega: een podcastthriller over een dystopisch Nederland

“We hebben heel veel elementen uit de actualiteit van nu doorgetrokken naar de toekomst. Allemaal hete hangijzers: polarisatie, extreem gedachtegoed, maar ook de kwetsbare positie van queers en de journalistiek. Dat hebben we allemaal gebundeld in een dystopisch toekomstbeeld over twaalf jaar”, vertelt Harm Duco Schut in NOS Met het Oog op Morgen. Samen met Loek Hennipman schreef hij het scenario voor de podcast. “Eerst hadden we nog het idee: we pakken een verre toekomst dystopie. Daar konden we alle kanten mee op, maar toen dachten we: we leven eigenlijk al met één been in een dystopie, dus waarom pakken we het niet dichterbij.”

Actualiteit

“Het was echt naar het nieuws kijken en zien wat er om ons heen gebeurt”, vertelt Hennipman “We zijn zelf gay, een stel en de zorgen die wij voelden, zijn echt aanwezig. We zijn ons echt gaan storten in het nieuws en research gaan doen. Dat was wel echt deprimerend.”

Schut beaamt dat. “Je wordt er moedeloos van”, vertelt hij. “Hongarije, Polen, nu ook Amerika met de ‘Don’t say gay’ bill. Er gebeurt van alles als het aankomt op queer problematiek. Ook in Nederland is er gewoon veel fobie.” Beiden zien allemaal kleine berichten in het nieuws. “Maar als je dat allemaal gaat volgen, is het heel deprimerend.”

Kwetsbaarheid

“Er wordt heel duidelijk in de podcast gezegd door Amira, de journalist die het maak, dat het gaat over homo’s, maar het had net zo goed een andere gemarginaliseerde groep kunnen zijn”, zegt Hennipman. “Het gaat heel erg over de kwetsbaarheid van minderheden in een land waarbij die polarisatie, verdeeldheid en nationalisme zo groot is geworden.”

Podcast

“Het is intense thematiek, maar het is vooral een hele mooie productie geworden. Al zeg ik het zelf”, zegt Schut. “Het is een heel fijn medium. Je daagt de luisteraar uit om veel met verbeelding te doen. Het is haast een soort filmische audioproductie.”

Het duo heeft bewust gekozen voor een podcast. “Je volgt een journalist, zij draagt een bodymic en dat is ter bescherming. Beetje hetzelfde met politiemensen, die dragen een bodycam. Het is een beetje om de veiligheid te waarborgen van journalisten en om die reden ben je altijd als luisteraar met Amira in de scènes. Het is een bijzondere vertelstructuur.” Het was belangrijk voor het stel dat de luisteraar begreep waarom die alles hoort. “Met een camera gaat dat misschien makkelijker, maar wij dachten: omdat het zo intiem is, wil je snappen waarom je de dingen hoort. Vandaar dat alles is opgenomen door de journalist.”

Kristalnicht

Het woord ‘kristalnicht’ lijkt op de term ‘kristalnacht’. “Daar hebben we zeker bij stil gestaan. De term is wel ontstaan vanuit verhaal. Crystal death, nichten, maar natuurlijk ook daaruit volgend de parallel met nationalisme en een minderheidsgroep. Het gaat ook heel erg tijd, het speelt zich in de toekomst af. Dat speelde zich in het verleden af, dus die parallel valt wel op z’n plek”, zegt Schut.

“Uiteindelijk is de term wel bewust gekozen”, zegt Hennipman. “Het is een best wel choquerende term, hij blijft hangen. Maar wat wij later tegen elkaar zeiden is: deze term blijft hangen, maar het gedeelte met nicht als scheldwoord wordt dagelijks geroepen zonder dat het blijft hangen. Nu blijft het wel hangen.” Ze willen geen nieuw scheldwoord creëren. “Het moet je bij de keel grijpen en toch wel eventjes choqueren.”

Maatschappelijk belang of spannende podcast thriller?

“Het gaat om beide. Als je belangrijke actuele thema’s weet te verkopen in een spannende thrillervorm zodat mensen erover nadenken, er kritisch over leren denken en misschien dingen gaan zien die ze eerst niet zagen dan denk ik dat het heel goed is om dat in een spannende thrillervorm te gieten”, vertelt Schut. “Ik hoop dat jongen mensen hierover na gaan denken en dan in discussie gaan. Dat is toch wel het grootste doel.”

De zesdelige thrillerpodcast ‘De Omega’ is hier te beluisteren.