Natascha van Weezel: 'Ik ben pro-Israël én pro-Palestina, ik ben tegen moslimhaat én tegen antisemitisme'

Polarisatie

De oorlog tussen Israël en Hamas woedt al meer dan een jaar. De gevolgen van de oorlog zijn voelbaar tot in ons eigen land. Over en weer wordt er gedemonstreerd, en meldingen van moslimhaat en antisemitisme nemen gestaag toe, ziet ook Van Weezel: "Men trekt zich terug in één van de kampen. Daar ligt een harde waarheid, is iedereen het met elkaar eens, en dat is comfortabel." Maar terwijl het geschreeuw van twee kanten steeds luider werd, verdween de ruimte voor een middenpositie. "Niet-weten, en twijfelen blijkt niet langer een optie."

Propaganda

Van Weezel groeide op in een joodse familie die werd getekend door oorlogstrauma. Jaarlijks bezochten ze Israël, omdat hun familie er woonde. Van Weezel vertelt: "Behalve een vakantieland was Israël een verzekeringspolis, een plek voor joodse mensen om naar uit te kunnen wijken, bij een onverhoopte herhaling van de geschiedenis." Hoewel deze gedachte geruststellend is, ervaarde Van Weezel tijdens haar bezoeken aan het land een sluimerend onrecht.

Zo kijkt ze terug op een gratis reis voor joodse jongeren naar Israël als pure propaganda. "We lagen op het strand, zongen joodse liedjes en gingen uit, maar oog voor de politieke situatie was er geenszins." En in gebieden die de toerist doorgaans mijdt, zag Van Weezel de onderdrukking van Palestijnen met haar eigen ogen. "Een ambulance met loeiende sirenes werd staande gehouden en door Israëlische soldaten doorzocht. Voor de veiligheid, zeggen ze, maar wat als in die ambulance een vrouw ligt te bevallen?"

'Kon ik maar stemmen in Israël'

Begaan met het lot van de Palestijnen voelt Van Weezel zich verplicht om naar de beelden van het geweld in Gaza te kijken. Lange tijd vermeed ze die beelden "maar toen voelde ik me op een hele rare manier schuldig. Terwijl ik op zich niks met Israël te maken heb."

"Ik heb nog steeds een band met Israël, maar het is een lastige band. Ik ben niet verantwoordelijk voor de politieke of militaire strategieën daar. Integendeel: was ik dat maar; dat denk ik heel vaak. Kon ik daar maar stemmen."

Het radicale midden

Van Weezel is nooit gestopt met kijken. Soms spaart ze beelden op, leeft ze even in relatieve onwetendheid, en kijkt ze een hele serie achter elkaar. Ze vertelt over "een Palestijnse vrouw die soep van gras maakt en een jongen met het syndroom van down, die wordt doodgebeten door een hond van het Israëlische leger". Maar ook de terreur van Hamas ontgaat haar niet: "Ik zag hoe op een muziekfestival jonge Israëlische vrouwen zijn verkracht, hoe baby’s werden meegenomen en hun kamers bebloed werden achtergelaten."

In haar boek pretendeert Van Weezel niet "beter te weten", maar pleit ze voor twijfel. "Ik ben pro-Israël én pro-Palestina, ik ben tegen moslimhaat én tegen antisemitisme." Deze groep wordt 'het stille midden' genoemd, een term die Van Weezel hekelt. 'Stil' wekt namelijk de suggestie van neutraliteit of lafheid, terwijl juist de middenpositie van twee kanten wordt aangevallen. "Het meest radicale wat je kan doen is de vijand een hand geven. Blijven twijfelen en oog blijven houden voor verschillende kanten is dapper, vandaar de nieuwe term ‘het radicale midden."

Heel soms ziet Van Weezel een lichtpuntje. Bij de bijzondere verhalen van vredesactivisten, of tijdens de dialoogsessies die ze organiseert. Zo vertelt ze over een avond: "Een woedende vrouw die niks van Israël wilde weten kwam in contact met een vader wiens kinderen van school wisselden, omdat er aanhoudend hakenkruizen in hun schriften werden gekrast. Aan het einde van het gesprek gaven ze elkaar een knuffel." Deze momenten tonen zachte harten, en bieden perspectief op de uitzichtloze situatie.