Wat is het beste filosofieboek van afgelopen jaar?

Shortlist

De genomineerden op de shortlist zijn: de in Utrecht werkzame econoom en filosofe Ingrid Robeyns, de Leuvense filosoof en hoogleraar Stéphane Symons, de Antwerpse filosofe en podcastmaker Martha Claeys, filosofe en hoogleraar Jenny Slatman, en jurist en filosoof Maxim Februari.

Martha Claeys – Trots

Trots lijkt iets voor mensen met grote ego’s, voor machtige mannen die denken dat ze overal mee weg komen. Maar de emotie kan ook een krachtig instrument zijn voor protest en emancipatie, ontdekte Claeys. In haar boek onderzoekt ze de verschillende gezichten van trots. Zo kan iemand tegelijkertijd een teveel en een gebrek aan trots hebben.

Maxim Februari – Doe zelf normaal

Technologische ontwikkelingen zetten de rechtsstaat en democratie onder druk, schrijft Februari. Bovendien maken grote problemen als klimaatverandering, pandemieën en terrorisme het verleidelijk voor overheden om recht en democratie steeds meer te passeren. Februari vaagt zich af: kunnen we straks nog zelf beslissen wat goed voor ons is?

Ingrid Robeyns – Limitarisme

Plato zei in de Griekse Oudheid al dat de rijkste burgers niet meer dan drie à vier keer zoveel als de armste burgers zouden mogen bezitten. Tegenwoordig leven we in een tijd van súperrijken. Neem Elon Musk: zijn levenslange uurloon is 1.871.794 dollar. In Limitarisme rekent Robeyns af met argumenten die zoveel vermogen rechtvaardigen en betoogt ze dat er niet alleen een armoede- maar ook een rijkdomsgrens moet zijn. Vorig jaar was Robeyns naar aanleiding van het verschijnen van haar boek te gast in Kunststof.

Jenny Slatman – Nieuwe lichamelijkheid

Slatman onderzoekt de betekenis van het lichaam in de gezondheidszorg. In haar boek pleit ze ervoor om de daarin heersende ideeën over het lichaam – ingegeven door Descartes – los te laten. De gangbare opvatting is dat je lichamelijke problemen kunt oplossen door te focussen op tekortkomingen in het lichaam, in het denken of in het gedrag van individuen. Dat werkt onvoldoende, stelt Slatman. We moeten het lichaam niet als object zien, maar als verbonden met de wereld en met andere lichamen.

Stéphane Symons – Schoonheid

De spiegel is ons lief en we vergapen ons aan knappe anderen. Toch waarderen we schoonheid tegenwoordig minder dan voorheen, stelt Symons. In hedendaagse kunst speelt schoonheid een ondergeschikte rol. Bovendien dreigen concepten als 'het sublieme', 'het lelijke' en 'het reële' het begrip 'schoonheid' van de troon te stoten.

Kunststof special

Vorig jaar werd de Socratesbeker voor het eerst in Kunststof uitgereikt. Benieuwd naar hoe dat ging? Je luistert de uitzending hier terug. Dit jaar kun je op 10 april vanaf 19.00 uur via nporadio1.nl weer meeluisteren naar interviews met de genomineerden én de bekendmaking van de schrijver van het winnende boek.