'We hebben excuses van instituties nodig, niet van willekeurige mensen'

'Ja, maar, ik ben geen racist'

"Ik vermeed het woord racisme altijd," vertelt Deul, "omdat mensen dan meteen op hun achterste benen stonden en een soort waas voor ogen kregen. Ze hoorden dan niks meer van wat je zei." Volgens Deul schoten gesprekspartners altijd meteen in de verdediging door te zeggen 'Ja, maar, ik ben geen racist'. En dat maakte het moeilijk om een echt gesprek te voeren rondom de pijnen van het slavernijverleden.

Voor Deul was dat een aparte gewaarwording, alsof het al dan niet 'racist' genoemd worden erger was dan het slavernijverleden zelf en wat de tot slaaf gemaakten is aangedaan. "Het kan ook een afleidingsmanoeuvre zijn. Want liever dat we het daarover hebben dan over de acties of die worden gepleegd."

Excuses en consequenties

Moeten witte mensen zich schuldig voelen voor het slavernijverleden, of zelf excuses aanbieden? Volgens Deul hoeft dat nou ook weer niet. "Niemand die nu leeft heeft ook maar een greintje schuld aan het slavernijverleden. Dat mag duidelijk zijn. En ik zit daarom ook totaal niet te wachten op excuses van willekeurige witte mensen." Deul zegt dat er soms mensen die uit het niets 'sorry' zeggen, maar daar moet Deul naar eigen zeggen niets van hebben. "Niemand zit daarop te wachten, je koopt daar niks voor."

Deul: "Dat is ook niet waar het om gaat. Het gaat om excuses van de staat, van de koning, van de instituties. En die kunnen dat dan weer repareren om te laten zien: het is ons menens met die excuses. Het is niet alleen maar een sorry. We verbinden daar consequenties aan."

Luisteren zonder er meteen discussies aan vast te knopen

Geen excuses van witte individuen dus, maar dat betekent niet dat je als wit persoon niets kan doen rondom dit debat. Deul stelt dat er wel veel vaker geluisterd kan worden naar de mensen die er wat vanaf weten "zonder er meteen discussies aan vast te knopen." Gewoon luisteren naar hoe de ander het ervaart.