Polygoon had een geduchte concurrent in Profilti

"Mijn grootvader, Abraham de Voogd, was tussen 1928 en 1933 directeur van Profilti. Als kind hoorde ik altijd: grootvader was directeur van een filmfabriek. Er werd verder niet zo heel veel over verteld, het is iets waar mijn grootouders niet graag over spraken. Mijn opa is in 1933 op staande voet ontslagen. Het was een mysterie dat ik wilde uitzoeken", vertelt De Voogd in NOS Met het Oog op Morgen.

Archief

De Voogd is opzoek gegaan naar de geschiedenis van Profilti, dat zou makkelijk moeten zijn voor de kleinzoon van een oud-directeur van Profilti. Maar niet is minder waar. "Het bedrijfsarchief is in februari 1945 in vlammen op gegaan bij een bombardement in Den Haag. Het hele bedrijfsarchief, maar ook veel van de nitraatfilms zijn toen verloren gegaan", vertelt hij. "Mijn grootvader heeft zelf ook geen documenten nagelaten, dus ik moet echt een beetje sprokkelen."

De Voogd vond gegevens bij het Nationale Archief, in het archief van de gemeente Den Haag en op plekken waar je niet zo snel aan zou denken. "Ik vond ook wat in het Zeeuwse archief en in Sneek."

Vondsten

"Tot nu toe is er eigenlijk nooit wat geschreven over Profilti. Het heeft tot de eind jaren 50 bestaan, toen in combinatie met Polygoon: Profilti-Polygoonproducties. Er is weinig over geschreven en ik was echt verbaasd om te leren dat in de korte periode waarin mijn grootvader directeur is geweest, enorme producties zijn gemaakt. 350 verschillende dingen heb ik ontdekt." De Voogd vond korte reclamefilmpjes, tekenfilmpjes, maar ook lange bedrijfsfilms. "Soms wel tot twee uur lang."

Bioscoopjournaal

Tijdens zijn zoektocht kwam De Voogd er ook achter dat Profilti de eerste was die bioscoopjournaal uitbracht. "Dat was heel bijzonder. Dit was in 1931, het journaal heette ‘Nederland in klank en beeld’ en je moet je realiseren dat de allereerste bioscoopfilm pas in ’34 kwam. Bioscoopjournalen liepen echt drie jaar vooruit. Profiliti deed dat ook op 3 juli 1931, een week voordat de grote concurrent uit Haarlem, Polygoon, met het geluidjournaal kwam."

Verloren

Ondanks voorloper te zijn, kennen veel mensen alleen het bedrijf Polygoon. "Dit waren crisisjaren, vanaf ’29 met de beurscrash had je ook in Nederland werkloosheid en had je minder te besteden en gingen mensen minder naar de bioscoop. Daar leden alle filmindustrie bedrijven onder. Profilti heeft het pech gehad dat ze ook gemismanaged zijn. Daar heeft Polygoon van geprofiteerd en heeft Profilti kunnen overnemen."