Gijs Leenaars: 'Ik bracht mijn puberjaren in kerken door'

De piano thuis

"Mijn vader luisterde naar The Beatles, Boudewijn de Groot, de hits van het moment en soms ook wel klassiek. Maar eigenlijk maar weinig klassiek." Maar er stond een piano in huis, die werd meer gebruikt als meubel dan als instrument.

"Mijn ouders zochten bezigheidstherapie voor mij. Ik verveelde me op school en werd vervelend en recalcitrant. Dus mijn ouders dachten, we moeten die jongen iets te doen geven." Het werd pianoles: "En dat vond ik vanaf moment één al magisch."

Opleiding

Hij volgde het VWO en tegelijkertijd een piano-opleiding. Maar toch wist hij al redelijk vroeg dat hij geen concertpianist zou worden. "Ik heb niet bijzonder snelle vingers. En ik kreeg niet genoeg voldoening uit dat urenlang repeteren het heel snel spelen van de toetsen."

"Toen ik 14 was kreeg ik een baantje om een kinderkoor te begeleiden. Ik leerde hoe dat werkte, hoe je juist moet begeleiden zodat iets goed en mooi gaat klinken. Ik heb mijn puberjaren veelal in kerken doorgebracht."

Gedurende zijn jeugd en jongvolwassen leven begeleidde hij heel veel verschillende koren. "Soms was het niveau erg laag, dan waren ze heel erg van mij afhankelijk. En juist daardoor heb ik heel veel kunnen leren." De basis voor zijn latere carrière werd daar al gelegd.

Gijs Leenaars besloot om piano, koordirectie en zang te studeren aan het conservatorium van Amsterdam. Van de directie zou hij uiteindelijk zijn professie maken. En van de kleine kerkkoren in Nijmegen groeide hij uit tot een internationale dirigent die vele grote en belangrijke koren al dirigeerde.

De kerk en de religie

De meeste koorwerken zijn religieus. Zelf is Gijs Leenaars niet gelovig. Maar toch ziet hij wel de schoonheid en de waarde van het christelijke geloof: "Het heeft onze geschiedenis, kunst, cultuur en muziek erg gevormd. We hoeven niet letterlijk te geloven wat er geschreven is, maar basiskennis van het christendom is wel belangrijk."

"Ik vind het mooi om bezig te zijn met sterfelijkheid en onsterfelijkheid. Je kunt hier over nadenken en de gevoelens uitdrukken via zo’n koor", vindt Gijs Leenaars. "Ik denk regelmatig na over de dood, wat dat dan betekent. En ook de angst die erbij zit, de angst voor wat je achter zult laten." En veel muziek, vindt Leenaars, gaat over die gevoelens.

Het leven als dirigent

"Het instrument is de mens zelf", vertelt Gijs Leenaars. "Bij dramatische gebeurtenissen moet een koor ook mooi zingen, of misschien zelfs juist mooi zingen. Dat is moeilijk, het is mensenwerk." Leenaars begeleidt de zangers en musici, die van het Omroepkoor waar hij als gast werkt en die van het Rundfunkchor in Berlijn. En zo functioneert hij als een coach, een manager en een zangdocent.

"Groepsdynamiek en muziek speelt een rol. Maar uiteindelijk wil iedereen goede muziek maken. En daarvoor moet je soms ingrijpen, sturen, moet je dingen eisen of met je vuist op tafel slaan. En uiteindelijk vooral ook dicht bij de muziek blijven."