Een kijkje in het leven van biechtmoeder Bibeb

Wie is Bibeb?

Vanaf haar zeventiende schreef Bibeb, pseudoniem van Elisabeth Maria Lampe-Soutberg (1914), als journalist voor verschillende bladen. Begin jaren vijftig begon ze met werken voor Vrij Nederland. Ze sprak honderden internationale beroemdheden waaronder Picasso, Brigitte Bardot en Roald Dahl. Maar ook heel bekend Nederland voelde ze aan de tand. Eigenlijk telde je pas mee als je tegenover Bibeb had gezeten. Ze stelde vreemde vragen en haar interviews duurden soms dagenlang. Bibeb stond bekend als een markant en tikje bizar persoon. Ze begreep er niets van dat mensen zich lieten interviewen en zich in argeloos vertrouwen voor exhibitionisme leenden. En hoewel ze bijna elk geheim van iemand kon ontfutselen, bleef ze zelf een mysterie. Over haar leven is niet veel bekend. Op haar 26ste kwam ze met haar zoontje van toen zeven maanden in een Jappenkamp terecht. Tot de bevrijding in 1946 brachten ze hun tijd door in kampen. Dit moet van grote invloed zijn geweest en een reden zijn waarom ze liever niets over zichzelf vertelde.

Journalisten Adinda Akkermans en Roos Menkhorst schreven het boek Bibeb. Biechtmoeder van Nederland. Daarvoor spraken ze zo’n dertig bekende Nederlanders over hun interview met Bibeb. Ook ze ontmoetten ze oud-collega’s en familie. En ze troffen materiaal aan waarin Bibeb wel degelijk aan het woord kwam.

Haar werkwijze

In 1964 liet Bibeb zich interviewen door een collega. Nog steeds liet ze niet veel los over haar persoonlijke leven. Wel vertelde ze hoe ze te werk ging tijdens haar interviews. Bibeb: ''Ik ben grenzeloos nieuwsgierig en wil mensen graag uit hun hol trekken. Er zijn altijd dingen waar de geïnterviewde niet over wil praten, en juist daar ben ik naar op zoek. Dat is hetgeen wat me enorm boeit.''

Bibeb geeft zich tijdens haar interviews wel bloot. Tegenover de geïnterviewde is ze open maar dat blijft tussen haar en haar gesprekspartner. ''Je moet als journalist zijn zoals je bent, ik gooi mezelf ook op tafel'', aldus de teruggetrokken Bibeb. Dat was de tactiek van Bibeb. ''Er ontstaat altijd een soort band tussen mij en de geïnterviewde. Een vriendschap die een paar uur, soms een paar dagen duurt. Na publicatie van het interview wordt deze vriendschap afgekapt'', aldus Bibeb.

Abortus

Toch liet Bibeb begin jaren '50 een bijzonder persoonlijke kant van haar zien. Ze had abortus laten plegen, iets wat in die tijd nog illegaal was in ons land. Bibeb sprak over haar ervaring met deze ingreep. Ze was samen met haar tweede man toen ze zwanger werd, iets wat voor haar als een donderslag kwam.

Met bescheiden en rustige stem vertelde ze: ''Het zou volslagen onverantwoord zijn om dit door te laten gaan. We waren beiden freelancer en hadden totaal geen financiële zekerheid. Ook vond ik het niet eerlijk tegenover mijn twee, nog jonge, kinderen die ik in mijn eerdere huwelijk kreeg. Ik zou geen goede moeder zijn met nog een baby erbij. Ik zou er geen geduld voor hebben gehad. En ik wilde schrijven, hard werken.'' Bibeb kwam terecht bij een dokter die de abortus uitvoerde. Het was een nare ervaring. ''Ik was opgelucht toen het uiteindelijk gedaan was. Een schuldgevoel heb ik nooit gehad. Het was op dat moment de beste keuze.''

Bibed overleed in 2010 op 95-jarige leeftijd. In Radio Doc ‘Bibeb spreekt’ is Bibeb voor het eerst sinds jaren weer sprekend op de radio te horen.