Btw-verhoging op kranten en tijdschriften: is lezen straks alleen nog voor de elite?

In een poging daar een stokje voor te steken roepen de hoofdredacties van bijna dertig kranten en nieuwsmedia met een paginagrote advertentie in de dagbladen op tot het behoud van onafhankelijke journalistiek. Ze vrezen dat de nieuwsvoorziening geraakt wordt door het plan om de btw te verhogen van 9 naar 21 procent en roepen de Tweede Kamer op om bij te sturen nu het nog kan.

Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad, denkt dat een btw-verhoging gevolgen zal hebben voor haar organisatie, met name als het gaat om regionale journalistiek. "In veel regio's komen niet zoveel journalisten meer. Het feit dat wij er komen, of de regiotitels waarmee we samenwerken, betekent dat het publiek daar geïnformeerd wordt en dat er controle is op het lokale en regionale bestuur. Ik denk dat het belangrijk is om dat in een democratische rechtstaat overeind te houden."

Volgens Rijpma gaat een btw-verhoging ook direct grote gevolgen hebben voor lezers. Mensen met een kleine beurs worden afgesneden van verdiepende journalistiek, met een groeiende nieuwskloof tot gevolg. "Die tweedeling in de informatievoorziening is nu juist wat we willen voorkomen. We willen niet dat een bepaalde groep mensen, die het toch al niet zo makkelijk heeft in deze maatschappij, ook nog eens verstoken blijft van informatie die voor hun wel degelijk relevant is."

'Iets anders dan een koelkast'

Ook Jan-Willem Sanders, uitgever van Follow The Money, vindt het onbegrijpelijk dat de btw op journalistiek straks waarschijnlijk even hoog wordt als de btw op allerlei producten in de winkel. "In mijn beleving speelt journalistiek in de maatschappij echt een andere rol dan het kopen van een koelkast of een paar schoenen. Er is een reden waarom journalistiek voor een lager btw-tarief in de markt is. Namelijk omdat het een rol speelt in de controle van de macht. Het heeft een vitale rol in de democratie en in het informeren van het publiek."

Als het plan van de PVV, VVD, NSC en BBB doorgaat, krijgt Nederland het hoogste btw-tarief op kranten en tijdschriften van de hele Europese Unie. Veel landen hanteren juist een laag btw-tarief voor kranten en tijdschriften: het gemiddelde in de EU is nu ongeveer 7 procent. Denemarken en België heffen helemaal geen btw op kranten en tijdschriften.