Vakantie-uitje: Van Gogh kijken in het Kröller-Müller Museum

Steenrijk was de familie Kröller-Müller en Helene had alle tijd om zich intensief met kunst bezig te houden. Via de lessen kunstbeschouwing die zij volgde bij kunstpaus H.P. Bremmer maakte zij kennis met de nieuwe stromingen in haar tijd. In 1909-1910 waren Van Gogh en Mondriaan niet de meest vanzelfsprekende kunstenaars, maar voor Helene Kröller-Müller ging er een wereld open. Bremmer moedigde haar aan niet alleen naar de kunst te kijken, maar zich er ook zoveel mogelijk mee te omringen. Alleen dan kon ze er constant mee bezig zijn en de kunst echt doorgronden. Dit was de start van haar beroemde verzameling.

Beroemde Van Gogh-collectie

Het Kröller-Müller bezit ruim 90 schilderijen en bijna 200 werken op papier van Vincent van Gogh. Daarmee bezit het de op één na grootste Van Gogh-collecties ter wereld. Daarnaast verzamelde Helene Kröller-Müller werken van Mondriaan, Picasso en Bart van der Leck. En dat in een tijd dat dit absoluut niet vanzelfsprekend was. Zo wist zij als een van de eerste vrouwen in Europa een grote kunstcollectie bij elkaar te brengen.

Natuur en cultuur met elkaar in evenwicht

Helene Kröller-Müller wilde dat natuur en cultuur met elkaar in evenwicht waren en koos daarom heel bewust voor de afgelegen Hoge Veluwe als locatie voor haar privécollectie moderne kunst. Het idee om moderne kunst daar te laten zien was tachtig jaar geleden heel uitzonderlijk. "Zij vond het heel belangrijk dat mensen een bewuste keuze maakten om naar het museum te gaan. Daar moeite voor deden. Op de Veluwe was dat een prachtige plek. Omringd door de natuur zouden mensen de rust hebben om die wat moeilijke abstracte kunst te kunnen waarderen", aldus Rovers. Het landgoed op de Veluwe was al jaren in bezit van de familie. "Het was voor haar een heel natuurlijke plek, maar het was ook een hele vroege vorm van cultuurspreiding."

Geen makkelijke taak voor de directeuren

Helene Kröller-Müller heeft het de directeuren na haar niet gemakkelijk gemaakt. Rovers: "Toen zij haar collectie overdroeg aan het Nederlandse volk en het museum opende, gaf ze daarbij aan dat zij haar collectie als 'afgerond' beschouwde." Niet echt de manier om een collectie en een museum levend te houden. Directeur Bram Hammacher die eind jaren ‘40 aantrad koos ervoor de schilderijencollectie met rust te laten en zich toe te leggen op de beeldhouwkunst. Hij was het die de beroemde beeldentuin liet aanleggen. Met ruim 25 hectare is dit een van de grootste beeldentuinen in Europa. "Dat is absoluut een hele belangrijke ontwikkeling geweest."

Fietsend naar het museum

Hoewel de afgelegen plek op de Veluwe – zeker vroeger – niet echt gemakkelijk bereikbaar was, heeft de afgelegen locatie het museum nooit echt kwaad gedaan. Het idee dat je er als bezoeker moeite voor moet doen is misschien juist wel de charme geweest. "Dat betekent ook dat mensen er graag heen willen. En wat er te zien is, is zo spectaculair en zo bijzonder en uniek, dat mensen ook graag die moeite nemen om daar heen te gaan." Tegenwoordig is het museum goed bereikbaar: je wandelt erheen of pakt een gratis leenfiets bij de ingang.

Meer over het Kröller-Müller Museum

Speciaal voor het 80-jarig bestaan ontwikkelde het museum een Online Tijdlijn. Meer informatie over de activiteiten vind je op de website van het museum. De VPRO zond in Het Spoor Terug een documentaire over Helene Kröller-Müller uit.