De muze van Van Gogh: 'Ze dachten dat hij de vader van haar kind was'

"Een hele aardige prijs", zegt-ie. "Je kunt het natuurlijk vergelijken met andere schilderijen van Vincent van Gogh, die aanmerkelijk meer hebben opgebracht, maar dat ligt waarschijnlijk ook aan de periode waarin het gemaakt is." 'Kop van een Vrouw' is in 1885 geschilderd, zo rond de tijd dat Van Gogh de 'Aardappeleters' op het doek zette.

Op z'n duvel

"Dat huis van de Aardappeleters stond hier in Nuenen, dat is in de jaren 20 gesloopt", weet hij. "In dat huisje woonde Sien de Groot, samen met haar ongehuwde broers. In die tijd woonden er maar weinig mensen in Nuenen en het merendeel was thuiswever of boer. De familie van Sien was dat laatste. Het verhaal luidt dat Van Gogh langs hun huis liep en hen aan een maaltijd zag. Het obsedeerde hem om er een schilderij van te maken."

Na de 'Aardappeleters' verschijnen er portretten. "Hij heeft veel portretten gemaakt van Nuenense vrouwenkoppen", vertelt De Brouwer. "Nuenen bestond destijds uit katholieken en Van Gogh was dat niet. De pastoor was er niet zo gemunt op dat al die mensen maar door Van Gogh werden geschilderd. Hij heeft op z'n duvel gekregen van de pastoor, is terug te lezen in Vincents brieven. De pastoor heeft Van Gogh gezegd dat hij niet zomaar met die boeren om mocht gaan; dat was volk buiten zijn stand."

Vader

Ook voor Sien - officieel Gordina de Groot - heeft Vincent een fascinatie. Er zijn tientallen portretten van Nuenense vrouwen, en 'van zo'n twintig is bekend dat het Sien is'. "Ze was zijn muze, ze is ook op de Aardappeleters te zien", weet De Brouwer, "maar ja, of je dan ook een kind moet maken bij het schilderen", voegt hij er grappend aan toe.

Want de ongehuwde Sien blijkt op gegeven moment zwanger te zijn. Dat is te gortig voor de pastoor. In de zondagspreek deelt hij mede dat Van Gogh de vader van Siens kind is. "Dat was niet zo, alleen kon Vincent dat niet bewijzen", vertelt De Brouwer. "Hij schrijft in zijn brieven dat hij niet de vader is en vraagt later aan zijn zus nog eens hoe het gaat met Sien, of ze getrouwd is met haar neef en of het kind is blijven leven. Daar kun je uit opmaken dat hij niet de vader is." Siens neef uit Geldrop zou inderdaad de vader zijn.

Foto

Sien is in 1927 overleden, maar voor die tijd is er nog eens iemand langs geweest die onderzoek deed naar de plekken die Van Gogh heeft bezocht. "Die heeft haar bezocht en foto's van het huisje gemaakt, voordat het werd gesloopt. Hij wilde ook van Sien een foto maken, maar ze zei dat dat niet hoefde: 'Je ziet er toch nooit niks meer van.' Heel jammer natuurlijk, het was prachtig geweest om die twintig portretten te kunnen vergelijken met een foto!"