Noraly Beyer: 'De wond van de Decembermoorden is gigantisch groot'

"Een documentaire was hard nodig," vertelt Beyer, "de Decembermoorden zijn doodgezwegen door de nabestaanden. Daarom heeft de jeugd er geen goed beeld van. Desi Bouterse heeft, toen hij president was, zelfs een schoolboek over de moorden verboden. De schrijver ervan werd zelfs ontslagen. Om het leed te kunnen verwerken moeten we het eerst overdragen op de volgende generatie."

Decembermoorden

Het is inmiddels veertig jaar geleden dat de Decembermoorden plaatsvonden. Beyer was destijds werkzaam bij de STVS, de Surinaamse publieke omroep, en maakte het van dichtbij mee. Na de coup van het leger in februari 1980 ondervond ze persoonlijk hoe "onwetende militairen" haar als journalist vertelden wat er in het nieuws moest komen. Toch kende Beyer op het moment zelf weinig angst. "Ook al hadden ze een geweer, ze konden niets doen met ons. Ik heb in die tijd nooit echte angst gekend. Die kwam later pas, toen de stress het lichaam uit moest."

De Decembermoorden kwamen volgens Beyer als een schok voor het land. "Niemand wist wat er precies aan de hand was, Gaandeweg de dag werd bekend dat de opgepakte mensen in het fort zaten. We wisten nog niet wat er met ze zou gebeuren. Ze hadden medicijnen en kleren nodig, want ze waren in hun hemd uit hun bed gelicht. Familieleden die dat wilden brengen werden weer weggestuurd, wat de wanhoop alleen maar vergrootte."

'Boeten voor zijn daden'

Later op de avond volgde een gefilmde verklaring van gevangenen, die zeiden dat er een complot was om een staatsgreep te plegen. Beyer kende de slachtoffers: "Ik schrok om ze zo te zien, als geslagen honden. Die verklaringen zijn onder doodsbedreiging afgedwongen, maar ze werden later toch nog vermoord." Over de periode erna vertelt ze: "Het was al bekend dat er vreselijke dingen zijn gebeurd in dat fort. Ze waren niet alleen doodgeschoten, maar ook verschrikkelijk gemarteld."

Toen Desi Bouterse in 2021 tot twintig jaar celstraf werd veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden gaf dat Beyer enige rust, ook al ging Bouterse in hoger beroep. "Toen Bouterse werd veroordeeld dacht ik: dit is het, hier hebben we op gewacht. Of hij nou achter tralies zit of niet, hij is veroordeeld." Die veroordeling betekent volgens Beyer echter niet dat alle problemen in een keer zijn opgelost. "De wond die geslagen is op 8 december 1982 is zo gigantisch groot."