Arita Baaijens komt op voor de Noordzee: 'We maken de levens om ons heen kapot'
- Nieuws
- Arita Baaijens komt op voor de Noordzee: 'We maken de levens om ons heen kapot'
Na meer dan 25 expedities over de hele wereld, van de Sahara tot Centraal-Azië, keert ontdekkingsreiziger terug naar Nederland, want ze is verliefd op de Noordzee. In haar nieuwe boek: In gesprek met de Noordzee wil ze spreker zijn voor al het leven in de zee, want we luisteren te weinig naar de natuur. "In Nederland zijn we gewend alles te controleren." Arita Baaijens vertelt erover bij Femke van der Laan in Nooit meer slapen.
Arita Baaijens (schrijver en ontdekkingsreiziger) - Nooit meer slapen
Vloeibare identiteit
"Je kan twee dingen doen in het leven. Je kan overal bang voor zijn en hopelijk oud worden zonder dat je ooit iets gevaarlijks hebt gedaan. Of je denkt als dit mijn dood wordt, maar dit is wat ik moet doen." Voor Arita is er een leven voor en een leven na ze in haar eentje naar de woestijn trok. Ze overwon er haar angst voor de dood en ontdekte dat identiteit vloeibaar is. "Wie we denken te zijn is de reflectie van hoe anderen over ons denken. Je bent alleen maar iemand in relatie tot anderen."
De enige waarheid
Jaren later ging Arita naar Siberië, waar ze leerde anders naar haar omgeving te kijken. Ze ontmoette mensen die zich onderdeel voelen van de natuur en onderzocht hoe verschillende culturen zich verhouden tegenover die natuur. "Denken dat de manier waarop ik ben grootgebracht, de enige waarheid is, vind ik enger dan door die woestijn trekken."
Bezield landschap
"In Siberië geloven ze in een bezield landschap waar bergen en rivieren beschermgeesten hebben." Arita zag hoe mensen er in gesprek gingen met de bergen. Ze kwam tot de conclusie dat bezield landschap bestaat en invloed heeft op je gevoelens. "Je kan herinneringen van een landschap waarnemen. Niet dat ik in het bestaan van natuurgeesten geloof. Ik voelde dat verering geen vage poespas is, maar een uiting van een relatie met levende natuur waar wij deel van uitmaken."
In Nederland wordt het niet geaccepteerd een band te hebben met een plek die emoties oproept. Dat vind ik een afgang."
Geen vage praat
Jarenlang worstelde Arita met ideeën die niet in haar wetenschappelijk denkkader passen. "Als mensen met vage praat komen, haak ik af." Toch zoekt ze naar een taal die wetenschap en gevoelens kan samenbrengen. "In Nederland zijn we zo gewend alles te controleren. Het wordt het niet geaccepteerd een band te hebben met een plek die emoties oproept. Dat vind ik een afgang."
Noordzee in de bestuurskamer
Nu komt Arta in actie voor de Noordzee. "Wij zien de Noordzee als een als een object waar je alles uit kan halen en in kan zetten voor eigen gewin. We hebben geen respect meer voor het leven. De manier van denken die wij normaal vinden is niet zo normaal." Arita wil de Noordzee als partij in de bestuurskamer loodsen en in gesprek gaan met beleidsmakers. "In een vergadering ben ik dat ene mevrouwtje wat er anders over denkt, maar ik stel gewoon meer filosofische vragen. Dat ontbreekt nu in de discussie."
Vergaderen op het strand
Volgens Arita denken Nederlanders heel bekrompen. "We hebben het steeds over innovatie, maar we innoveren niet. Als je echt innoveert, laat je nieuwe ideeën toe, ook al begrijp je ze niet meteen." Arita gelooft dat verandering enkel mogelijk is als we uit de groei-economie stappen. "We maken de levens om ons heen kapot. Iedereen praat over cijfers, maar vergeet waar het in werkelijkheid over gaat. We moeten het hebben over onze houding naar natuur waar wij onderdeel van zijn. Neem mensen mee naar buiten. Ga vergaderen op het strand. Als we natuur als objecten en grondstoffen blijven zien, gaat het niet lukken."
Gerelateerde podcast
Nooit meer slapen
Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag
Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.
Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.