Cultuur & Media

Freek de Jonge was ooit gewoon een brave en stille jongen

foto: ANP

Nieuws
Freek de Jonge was ooit gewoon een brave en stille jongen

Op 18 juni 1969 debuteerde cabaretier en schrijver Freek de Jonge samen met Bram Vermeulen in Haarlem met Neerlands Hoop in Bange Dagen. Dezelfde dag, 55 jaar later, bracht Freek de Jonge De Zeeuwse Jaren uit, over zijn tienerjaren en ontmoeting met Vermeulen. Bij Nooit Meer Slapen vertelt hij dat verhaal: "Ik deed eigenlijk niets anders dan dromen."

Freek de Jonge (cabaretier, schrijver en presentator) - Nooit meer slapen

Dromer

In 1962 verhuisde Freek de Jonge op veertienjarige leeftijd met zijn ouders van Zaandam naar het Zeeuwse dorp Kloetinge. Zijn vader was dominee en zijn moeder was altijd thuis. "Ik was een brave, stille jongen, maar in de achterkamer van de kerk zat ik altijd grappig te doen. Pas later, in 1958, werd het voor mij duidelijk dat er een grappenmaker in mij schuilde." De Jonge koesterde ambitie en vertrouwen in zijn toekomst. "Ik bleef om het jaar zitten op de middelbare school en heb er negen jaar over gedaan. Ik deed eigenlijk niets anders dan dromen. Ik had al eerder aandacht gekregen en wist dat het weer zou komen." Wat hij wel deed, was zoeken naar podia om zijn talent te tonen. "Ik speurde naar feestavonden en ontdekte dat er schoolavonden waren. Niemand had nog gezien wat ik te bieden had."

Zijn christelijke school in Kloetinge was echter niet zo geamuseerd als zijn vorige school in Zaandam. Dus ging Freek de Jonge op zoek naar iets anders. "Ik ging naar het Schuttershof om bands te zien optreden. Ik lette niet op de meisjes, danste niet en had geen geld om te drinken. Ik keek gewoon naar de bands en amuseerde me kostelijk."

Op het moment dat je dan op dat toneel staat, is er een realiteit die je besluitvorming enorm vereenvoudigt.
Freek de Jonge

Bram Vermeulen

Enkele jaren later slaagde De Jonge, tot ieders verbazing, voor het middelbaar onderwijs. "Mijn vader wilde dat ik in Groningen ging studeren en leraar werd, maar in 1965 ging ik naar Amsterdam en werd ik lid van het corps." Daar ontmoette hij Bram Vermeulen na een harde ontgroening. "Op de slotavond was er een groenentoneel waar wij beiden in zaten. Bram was toen al zo vrij en makkelijk. Hij was net als ik kaalgeschoren, maar hij was zo'n interessante jongen dat het hem helemaal niet deerde."

Pas jaren later leerden ze elkaar echt persoonlijk kennen. "We werkten samen aan het lustrumcabaret in 1967. Het werd meteen een hechte vriendschap, waarin ik iemand ontmoette die met van alles bezig was waarvan ik dacht: dat wil ik ook. Hij las, keek films, had praatjes en een mening." Die avond veranderde het leven van De Jonge. "Toen vond ik mijn concentratie en discipline. Cabaret bracht iets teweeg en Bram Vermeulen duwde mij in de juiste richting."

Sensationeel

In 1969 debuteerde 'Neerlands Hoop in Bange Dagen' in Haarlem. Onlangs stond Freek de Jonge weer op datzelfde podium, een bijzondere ervaring voor hem. "Gisteren leefde ik weer de hele dag naar zo'n avond toe en bevond ik me in een wonderlijke, latente stemming waarin ik niets concreets maakte en slechts een paar gedachten liet gaan. Op het moment dat je dan op dat toneel staat, is er een realiteit die je besluitvorming enorm vereenvoudigt. Wat je doet is goed en dat is een vreemde ervaring."

Het staan op dat podium deed hem denken aan vroeger. "Mensen waren tijdens ons eerste optreden blanco en nieuwsgierig naar wat ze zouden zien. Het duurde toen nog wel een kwartiertje tot het aansloeg, maar door een paar kleinigheden begon de aandacht steeds meer te groeien." Het ritme waarmee grappen en verhalen werden verteld was vernieuwend in die tijd. "We deden waar we zin in hadden en door te luisteren naar het publiek en te begrijpen wat een goed ritme was, ging het heel snel van ingestudeerd naar een echte confrontatie met het publiek. ‘Neerlands Hoop’ was werkelijk sensationeel."

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.