'Een pandemie schept een laboratoriumsituatie: wie is de mens nou eigenlijk?'
- Nieuws
- 'Een pandemie schept een laboratoriumsituatie: wie is de mens nou eigenlijk?'
Wytske Versteeg is schrijver en politicoloog, ze publiceerde vijf jaar geleden haar roman Quarantaine en in haar nieuwe boek, Verdwijnpunt, spelen thema’s als fysiek contact, machteloosheid en kwetsbaarheid een grote rol. Haar boeken - net zoals andere boeken over epidemieën en pandemieën - onthullen iets over wie 'de mens' is.
Toen Wytske Versteeg vijf jaar geleden de roman Quarantaine schreef hadden we het idee dat het wel goed zou komen wanneer een pandemie de wereld zou over gaan. De angst en echte urgentie ontbraken. Nu kijken zij en Pieter met een nieuwe blik naar haar vroegere en huidige werk.
'Deze toekomst is er altijd geweest'
"Deze toekomst is er altijd al geweest", vertelt Versteeg, "alleen is zij oneerlijk verdeeld: epidemieën waren er altijd al, maar dan 'ergens anders'. In Nederland ging het goed, op andere plekken ging het al een aantal keer echt fout."
En uiteindelijk weten we natuurlijk pas hoe iets echt is, als we het zelf meemaken. "Maar omdat we gewend zijn aan een veilig leven lijken dingen die fout gaan al snel heel groot."
'Wie is de mens nou eigenlijk?'
De pandemie die Versteeg beschreef is natuurlijk heel anders dan de coronapandemie die nu is uitgebroken. "Ik beschreef een personage en wat er gebeurde met zijn leven, maar de dingen zijn in het echt heel anders dan wanneer ik ze verzin."
Toch zijn de vragen die naar aanleiding ervan worden gesteld, hetzelfde: hoe gaat het als je anderen niet mag aanraken? En, wat doet dat met een mens?
"Je ziet hoe onbekenden op straat elkaar vermijden. Dingen die we gewend zijn om te doen – zoals elkaar groeten - die lijken vanzelfsprekend", vertelt Versteeg. "Maar toch doen we ook dat opeens niet meer."
Door een epidemie wordt een laboratoriumsituatie gecreëerd waarin de vraag 'wie is de mens nou eigenlijk?', en ‘wat voor verschillende reacties zijn mogelijk?’centraal staat. Via literatuur kunnen we antwoorden vinden op die vragen.
Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?
Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.