Een blootgelegde zorgcrisis in Canada

‘Nu is ze jouw probleem’

Het gaat om twee incidenten waarbij hoogbejaarde vrouwen op een respectloze manier uit het ziekenhuis zijn ontslagen. Eerder werd een 95-jarige vrouw alleen in een ziekenhuisschort naar buiten gereden, terwijl het vroor. "Nu is ze jouw probleem", kreeg haar kleinzoon te horen toen hij haar ophaalde. Iets soortgelijks gebeurde een paar dagen eerder in Montreal, toen een 92-jarige vrouw uit het ziekenhuis ontslagen werd op blote voeten, terwijl het 25 graden onder nul was. Ze werd door het personeel alleen nog in een taxibusje geplaatst.

Ouderen in Canada

“Het is een structureel probleem in Canada”, vertelt de correspondent. “Het zorgpersoneel is zwaar overwerkt na twee jaar pandemie.” Dat kan deels verklaard worden door de demografie van het land. “We hebben een sterk vergrijsde bevolking hier in Canada”, vertelt Tom Bijvoet. Ze hebben zelfs dermate grote rol in de Canadese samenleving, dat ze het enige Westerse land zijn met een speciale minister voor senioren, Kamal Khera. Gezien in het land dus relatief meer oude dus kwetsbare mensen zijn, betekent dat tijdens de pandemie meer druk op de zorg.

Een versnipperd zorgstelsel

Alleen dat vertelt niet het hele verhaal. Een andere reden dat de zorg zo overwerkt is, heeft te maken met de organisatie van de sector in het land. Canada is decentraal georganiseerd, met een overkoepelende federale overheid, en provincies die een beperkte mate van autonomie genieten. Deze aanpak werkt voor sommige beleidsgebieden, maar is zeer inefficiënt op het gebied van zorg gebleken. Slechte coördinatie tussen de provinciale overheden en de landelijke autoriteiten maakt zorg in het land relatief duur.

Die manier van organiseren is in theorie bedoeld om kosten te drukken en het zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Het heeft echter alleen maar gezorgd voor veel bureaucratie en een traag zorgapparaat. Ondanks dat Canada ruwweg evenveel procent van het BBP spendeert aan zorg als Nederland, wordt de sector al jaren geteisterd door lange wachttijden, personeelstekorten en problemen in verzorgingstehuizen. Ook heeft het de aanpak van de pandemie bemoeilijkt en gezorgd voor een inconsistent coronabeleid.

De ouderen betalen de rekening

Een slecht en inconsistent coronabeleid zorgt voor meer zieken. Uiteindelijk waren het de ouderen die de rekening betalen. Gedurende de eerste 15 maanden van de pandemie was 93% van alle overleden patiënten bij wie het vastgesteld was dat ze waren overleden aan Covid-19, 65 jaar of ouder. 41% van het totaal woonde in een zorginstelling: "het hoogste van álle Westerse landen", vertelt Bijvoet. “Dat is ook een teken van hoe slecht het gesteld is met de zorg van hoogbejaarde mensen.”