Hoorzitting Capitool VS van start: Wat was de rol van Trump?

"Ze lieten nooit eerder vertoonde getuigenverklaringen zien van Trumps naaste vertrouwelingen, zoals zijn dochter Ivanka en minister van justitie Bill Barr", vertelt VS-correspondent Marieke de Vries in het NOS Radio 1 Journaal.

Opzettelijk

"Dat doen ze natuurlijk niet voor niets. Dat doen ze om Trumps achterban te laten zien dat deze vertrouwelingen van Trump ook hebben meegewerkt. Om vertrouwen te wekken bij de achterban van Trump en dat deze vertrouwelingen wel degelijk hebben aangegeven en verklaard dat Trump wist dat hij verloren had, maar dat Trump bewust ervoor koos om zijn achterban voor te liegen dat hij eventueel toch gewonnen had en ze zelf ophitste om naar het Capitool te gaan."

Rol van Trump

"Een aantal van die daders, zoals de Proud Boys, kwamen ook aan het woord. Die zeiden dat ze inderdaad naar het Capitool zijn opgestormd vanwege de oproep van één man. En dat is Donald Trump. Zijn rol wordt de komende weken onderzocht."

"Trump zei dat het de verdiende loon zou zijn van Mike Pence om eventueel opgehangen te worden, simpelweg omdat hij zich aan de spelregels hield. Hij was hier op het Capitool aanwezig om de verkiezingsuitslag te bekrachtigen. Hij is ook gebleven bij de bestorming en uiteindelijk later op de avond is die uitslag, dankzij Mike Pence, uiteindelijke bekrachtigd."

Getuigen

Tijdens de hoorzitting kwamen ook twee getuigen aan het woord. Documentairemaker Nick Quested en politieagent Caroline Edwards. "Nick Quested was in de stad om een documentaire te maken over de extremistische groepering The Proud Boys. Hij was erbij toen ze als het ware terrein gingen verkennen bij het Capitool, nog ver voordat Trump ging speechen bij het huis. Ze hebben rondjes gelopen, foto’s gemaakt bij een van de ingangen die ze later ook zouden bestormen. Daaruit blijkt dat hoe voorbereid is geweest en dat het geen uit de hand gelopen demonstratie was. De commissie wilde aantonen dat het een heel planmatige aanpak heeft gehad en dat die Proud Boys wel degelijk wisten wat ze gingen doen."

"De tweede getuige, Caroline Edwards, stond in de eerste verdedigingslinie voor het Capitool. De eerste hekken hield zij tegen en zij kreeg dus ook de eerste klappen", zegt De Vries. "Ze raakte buiten westen. Ze kwam met terecht met haard hoofd op de stoepen van het Capitool."

Doel

Wat is het doel van deze commissie en hoorzittingen? "Ten eerste natuurlijk waarheidsvinding, wat is er precies gebeurd? Dat is belangrijk voor de geschiedenisboeken, waar kunnen we van leren? Maar ook vooral, en dat zei vicevoorzitter Liz Cheney ook in zoveel woorden, om de ogen te openen van de Amerikanen. Niet alleen van de Amerikanen die toch al het gevoel hadden dat er iets niet klopte, maar ook van die andere Amerikanen. De Trumpaanhang en een groot deel van de achterban van de Republikeinse partij. Om hun de ogen te openen wat de rol van Trump is geweest”, legt De Vries uit. “Want, zo zei Cheney ook, Trump is nog niet voorbij. Hij is nog steeds een zeer aanwezige bedreiging voor de democratie."

Opmerkelijk is dat Cheney Republikeins is. "Zij was duidelijk bezig om haar collega’s en achterban op te roepen om te luisteren. Ze zei: we zijn met beide partijen vertegenwoordigd in de commissie. Zet je wantrouwen aan de kant en luister naar de feiten."