VS-bezoek Zelensky succes: 'Hij kan met een goed gevoel naar huis'

"Het was een succesvolle missie voor Zelensky", vertelt VS-correspondent Lucas Waagmeester in het NOS Radio 1 Journaal. "Staande ovaties, lang, veel applaus en schouderklopjes. Hier en daar ook wel ontspanning en een lach. Zelensky kan dit, dit bleek wel weer vanavond."

Toespraak

"Hij is bescheiden, goed gemutst, innemend en op momenten ook echt serieus, met een diepe frons, als hij het had over de vaders, moeders, ouderen en de kinderen in Oekraïne, die een afschuwelijke winter in gaan. Een man die letterlijk leeft op de frontlinie van de oorlog, die in zijn groene sweater daar het gezamenlijke congres staat toe te spreken, is wel een garantie voor succesvolle PR." Het wordt in de Verenigde Staten ook wel een historisch moment genoemd. "Toch Amerika en Oekraïne die samen in deze oorlog zitten. Die met dit bezoek symbolisch de handen ineen slaan om de oorlog te winnen, dat is de sfeer die heerste in Capitol Hill."

Zelensky benadrukte ook dat de 2 landen samen in de oorlog zitten. "Zelensky’s boodschap is dat dit niet de oorlog is van Oekraïne, maar de oorlog voor vrede en veiligheid in de wereld. Die wordt dan wel in Oekraïne uitgevochten. Dat was de rode draad van zijn verhaal, hij wilde duidelijk maken aan de senatoren en afgevaardigden, die deze week nog voor nieuwe steun moeten stemmen, dat Amerika hier niet een soort van gulle gever is die een zielig land te hulp schiet", vertelt Waagmeester. "Hij probeerde duidelijk te maken dat het ook echt van existentieel belang is voor Amerika zelf om deze oorlog te winnen."

Biden

Volgens Waagmeester zie je in de toespraak ook heel duidelijk dat de boodschappen van Zelensky en Biden gelijk geschakeld zijn. "Vanaf het begin van deze oorlog eigenlijk al", zegt hij. "Ook Biden noemde afgelopen dag dat de strijd die Oekraïne levert onderdeel is van iets veel groters." Het bezoek van Zelensky is ook een belangrijk moment voor de Amerikaanse president Biden. "Zijn inspanningen voor Oekraïne en het samenbrengen van de coalitie tegen de Russische invasie is toch wel het meest succesvolle onderdeel van Bidens buitenlandbeleid te noemen. Hij kon nu aan de zijde van Zelensky dat succes wel etaleren. Voor Washington was dit een belangrijk moment."

Critici

Niet iedereen was lovend over het bezoek van de Oekraïense president. "De fellere rechte flank van de Republikeinse partij waren wel naar de toespraak komen kijken, maar noemen het bezoek politiek theater van de Democraten. Iedereen ziet ook wel dat het deels theater is, maar zij bedoelen daarmee kritiek op de Amerikaanse steun."

Een groot deel van de Republikeinen is het niet eens met de steunpakketten die Amerika richting Oekraïne stuurt. "Zij zeggen: Oekraïne is geen Amerika, waarom moeten wij een land ver weg verdedigen, terwijl onze grenzen zo lek als een mandje zijn, Oekraïne is corrupt, ze houden alleen hun hand op. Dat soort geluiden zijn er zeker, maar daar is moeilijk iets tegen te doen met zo’n toespraak als vanavond", zegt Waagmeester. "Het gaat vooral over de agenda van een groot deel van de Republikeinen: om eigenlijk ieder mogelijk succes van Biden in de kiem te smoren. Dat is hun prioriteit. Dat gaat ook boven internationale politieke belangen uit."

Steun

Maar vooralsnog blijft de steun voor Oekraïne groot. "Er blijft ook straks met het nieuwe congres een meerderheid voor Amerikaanse steun in de oorlog. Zelensky kan zeker met een goed gevoel naar huis: dit komt voorlopig wel goed. Zeker voor een groot deel van 2023 is de Amerikaanse rugdekking verzekerd."