Hoe houdbaar is de deal tussen Israël en Hamas?

Last-minute crisis

Het eerste positieve nieuws over de een mogelijk staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas werd in Gaza met gejuich ontvangen. "Mensen in Gaza wachten hier al maanden op", vertelt Midden-Oostendeskundige Brigitte Herremans, "Een jaar geleden zeiden veel Gazanen al dat ze het niet veel langer konden volhouden. Nu, na 15 maanden oorlog is iedereen compleet uitgeput. Voor veel Gazanen voelt dit als de laatste mogelijkheid. Mensen denken: ik heb dit overleefd, al die maanden lang. Maar veel langer kan ik het niet meer rekken."

Met veel positieve berichten over een aanstaande deal, leek de instemming van het Israëlische veiligheidskabinet niet meer dan een formaliteit. Maar toch lag Netanyahu opeens dwars, en dwarsboomde het tekenen van de deal. "Netanyahu kwam vanmorgen met het nieuws dat er een last-minute crisis zou zijn. Hamas zou volgens hem op het laatste moment wijzigingen hebben aangebracht in de deal", vertelt correspondent Gilad Perez. "Hamas ontkent dat. Er is nog heel veel onzeker, we gaan zien hoe dit zich gaat ontwikkelen."

"Vooral aan de ultrarechtse kan van de regering is flink uitgehaald naar de deal", legt Gilad uit. "De partij van de extreemrechtse politicus Smotrich dreigt uit de regering te stappen en ook de partij van minister Ben Gvir ligt dwars."

Drie fasen

Toch lijkt er een meerderheid te gaan komen in het veiligheidskabinet. Het akkoord bestaat uit drie fasen, vertelt Arabist Leo Kwarten. "In de eerste fase zullen er Palestijnse gevangenen en gijzelaars geruild worden. Israel heeft zich ook beloofd terug te gaan trekken uit bepaalde gebieden in Gaza, maar welke gebieden precies is nog niet helemaal duidelijk. In fase 2 en 3 trekt Israel zich verder terug, en zullen er meer gevangenen worden uitgeruild."

En er zijn meer obstakels voor een duurzaam staakt-het-vuren legt Brigitte Herremans verder uit. "Israël streeft nog steeds de totale vernietiging van Hamas na, dat blijft een doel. Dat is niet compatibel met het leefbaar houden van Gaza. Je kunt Hamas niet vernietigen zonder Gaza te vernietigen. Israël lijkt zich dan ook nog niet te willen binden aan een permanent staak-het-vuren."

Toch is de verwachting dat Israël met deze deal akkoord zal gaan. "Dat heeft te maken met stevige druk vanuit de Verenigde Staten, maar ook vanuit de families van de gijzelaars die nog steeds vastzitten", stelt Arabist Leo Kwarten. "De Israëlische regering is nog nooit zo ver gegaan in het schoorvoetende accepteren van een deal met Hamas."

Maar de toekomst blijft onduidelijk, "Er wordt geschaakt op meerdere borden: er is druk vanuit het kabinet van Netanyahu, vanuit Washington maar ook vanuit de Israëlische samenleving. We gaan zien hoe zich dat verder gaat ontwikkelen", zegt Kwarten.