Watertekort dreigt in Europa door droogte: waarom is het watermanagement niet op orde?

"Op dit moment is de situatie behoorlijk zorgelijk", vertelt dijkgraaf Hein Pieper in NOS Met het Oog op Morgen. Pieper is lid van de EU Mission Board voor klimaatadaptatie en klimaatverandering. In Brussel denkt hij mee over klimaatmaatregelen voor Europa. "We hebben al heel wat droge jaren gehad. De veerkracht van dit soort gebieden stond al onder druk en doordat heel veel winterregens uitbleven, zitten we nog meer in een situatie die we als extreem kunnen omschrijven."

Gebreken

"De gebreken zitten hem in dat de rivieren en reservoirs onvoldoende water hebben", stelt Hein. "Op heel veel plekken in Europa zien we dat het water heel beperkt is. In het begin van de zomer, eigenlijk in de lente al, moeten alle reservoirs vol zitten. Zodat als we de echte hitte krijgen voldoende reserve hebben." Nu is er onvoldoende water op meerdere plekken in Europa. "Niet alleen voor de landbouw, voor de natuur, maar op heel veel plekken nu al zijn er problemen met drinkwater. Dat is eigenlijk iets wat de afgelopen jaren in Europa pas in de zomer zagen. Het hele systeem staat zwaar onder druk."

Tekort

Het komt, volgens Pieper, deels door een gebrek aan neerslaag. "Een andere oorzaak is gewoon: er niet goed op voorgesorteerd. We hebben al jaren te maken met een veranderend klimaat en er wordt al jaren gewaarschuwd voor weersextremen", vertelt hij. "Neem bijvoorbeeld Italië bij de Po, er wordt daar al jaren voor gewaarschuwd, misschien wel 30 of 40 jaar en er zijn gewoon geen maatregelen getroffen in dat gebied. Er wordt al jaren gewaarschuwd voor het smelten van de gletsjers in de Alpen en wat zagen we vorig jaar? De Rijn, de Donau, de Rhône en de Po stonden echt historisch laag. Dat zie je in heel veel delen van Europa. Men is er niet mee bezig geweest, heeft geen investeringen getroffen, geen maatregelen genomen om betere reserves te hebben."

Watermanagement

In Nederland zijn er waterschappen die ervoor moeten zorgen dat het land niet teveel of te weinig water heeft. Veel Europese landen hebben zoiets niet. Dat komt volgens Pieper door verkeerde beslissingen. "Men heeft niet goed nagedacht en zich gerealiseerd dat het watermanagement in landen zo’n groot probleem zou kunnen worden. Er was altijd wel een andere crisis die om aandacht vroeg", legt hij uit. "Dat vroeg dan de aandacht van de politici en men keek niet lang genoeg vooruit of heeft de kop in het zand gestoken. In heel veel landen zijn er dan ook niet ,wat zo mooi in Nederland geregeld is, potjes geld die geoormerkt zijn met de aanpak van de klimaatadaptatie."

Verandering

Nu steeds meer Europese landen kampen met extreme droogte, ziet Pieper wel een bereidheid om te veranderen. "In Brussel ook. Brussel heeft een missionboard opgericht alleen voor klimaatadaptie, dat is echt de inzet nu van Brussel. Terwijl dat voor een groot deel niet eens haar verantwoordelijk is, ze nemen die verantwoordelijk. Regio’s en lokale overheden mochten zich daar bij aansluiten, volgens mij hebben 300 er zich bij aangesloten. Dat dekt een groot deel van Europa. Het leeft ook wel."

Pieper mist nog wel dat nationale overheden geld vrijmaken voor klimaatadaptatie. "Ook dan wordt er te snel gekeken naar Europa, van Europa help! Dit vraagt ook om nationale middelen, zoals we dat in Nederland hebben gedaan met de Waterschappen en Rijkwaterstaat."