Gaat België excuses aanbieden voor de wandaden in Congo?

In Vroeg! vertelde Congokenner Nadia Nsayi over de gruwelijkheden van het verleden, en hoe deze doorwerken in het Congo en België van nu.

Wandaden in het verleden

Congo was niet zomaar een kolonie vertelt Nsayi. Het was tot 1908 het persoonlijke bezit van koning Leopold II, die daar een schrikbewind invoerde. Leopold is zelf nooit in het land geweest, maar vergaarde veel rijkdom met de export van rubber. Hiervoor werden onrealistische quota's ingesteld en lijfstraffen als deze quota's niet behaald werden. Tekenend zijn de afgehakte handen, maar tot ver na de periode van Leopold was het ook nog gebruikelijk om de bevolking met een 'chicote' oftewel een zweep te bestraffen.

Rol van België

Na 1908 viel Congo onder de verantwoordelijkheid van de Belgische regering, nadat Leopold II er afstand van deed onder grote internationale druk. Hiermee groeide ook de roep om een onafhankelijke staat. Die onafhankelijkheid kwam pas in 1960 waarop een periode met grote onrusten volgde. Het leger begon vrijwel direct te muiten, en de eerste democratisch gekozen premier, Patrice Lumumba, werd uiteindelijk vermoord. Uit een parlementaire enquête uit 2001 bleek dat ook België hier een rol in speelde.

Het bezoek van de koning

De rol van België, en specifiek het belgische koningshuis is op zijn minst omstreden te noemen, en het is dan ook bijzonder dat Filip een nieuwe weg lijkt ingeslagen. In 2020 betoog hij in een brief spijt voor de misstanden die plaatsvonden in het land. Het lijkt te verwachten dat hij dit tijdens het staatsbezoek ook zal uitspreken.

Maar, spijt is nog geen excuus legt Nsayi uit. Het is een mooie eerste stap, maar de roep om excuses is toegenomen. Sinds de Black Lives Matter-demonstraties van twee jaar geleden wordt er zelfs van binnen het koningshuis geroepen om de verwijdering van standbeelden van Leopold II. Het lijkt een kwestie van tijd voordat er officiële excuses volgen.

Benieuwd naar het hele gesprek met Congokenner Nadia Nsai? Beluister dan hier de podcast van Vroeg!