Derk Sauer: Kaag, help buitenlandse journalisten

Sauer wil dat de Nederlandse overheid een redactieruimte voor journalisten in ballingschap uit onder andere Rusland en Wit-Rusland meefinanciert. "Zij moeten ergens een veilige plek hebben. Dit gebeurt al in Litouwen, maar er komen steeds meer journalisten bij." De uitgever is zelf sinds 1989 werkzaam vanuit de Russische hoofdstad Moskou.

Buitenlandse Zaken heeft een lange traditie om journalisten in onvrije landen te helpen. Sauer heeft al contact gehad met de Nederlandse ambassade en verwacht binnenkort een reactie van de kersverse BuZa-minister Kaag. "Dan heeft ze gelijk een mooie klus", aldus de uitgever. "Het is een mensenrecht om toegang te hebben tot goede informatie."

Deze week werd weer pijnlijk duidelijk hoe gevaarlijk het is in om als journalist werkzaam te zijn in een land als Wit-Rusland. Met de gevangenneming van Roman Protasevitsj, wiens vlucht zondag met een straaljager gedwongen werd te landen, is er opnieuw een aanslag gepleegd op het vrije woord.

Vijand van het Volk

In Wit-Rusland zijn journalisten totaal vogelvrij en belanden ze direct in strafkampen en gevangenissen. Of nog erger, worden ze vermoord. In Rusland is er ook al jaren geen persvrijheid.

Sauer ziet het van dichtbij in zijn werk voor de onafhankelijke nieuwssite VTimes. Daarvan zijn de journalisten op een zwarte lijst gezet als een zogenaamde foreign agent- organisatie. Mensen raken hierdoor hun andere baan kwijt bij bijvoorbeeld de universiteit, maar ook hun huur wordt opgezegd. Sauer: "Het is een soort ster die mensen opgeplakt krijgen."

Journalisten komen in een positie die vergelijkbaar is met die van de 'vijanden van het volk' in de periode van Stalin en zijn zuiveringen. Die positie is dus levensbedreigend. Ook Sauer maakt zich zorgen over zijn eigen veiligheid. "Als die status van foreign agent blijft bestaan, is het onhoudbaar om hier te blijven."

Hete aardappel

Deze vrijdag treffen Loekasjenko en president Poetin elkaar in Sotsji. Een "interessante ontmoeting" zo vlak na de arrestatie van Protasevitsj, stelt Sauer. Loekasjenko kan als dictator al twintig jaar aan de macht blijven omdat hij Europa en Rusland tegen elkaar uitspeelt. Door de opstanden van de afgelopen maanden is de 'bufferfunctie' die Wit-Rusland heeft, uit balans geraakt.

"Het laatste wat Poetin wil, is dat de pro- Europese oppositieleider Svetlana Tichanovskaja aan de macht komt. Maar eigenlijk wil hij ook van Loekasjenko af. Poetin zit dus klem."

Door de sancties van Europa wordt Wit-Rusland verder in de armen van Rusland gedreven. "Dat lijkt misschien dom van de EU, maar de hete aardappel zit nu bij Poetin." Het zou ook nog kunnen dat Poetin de druk op Loekasjenko om af te treden verhoogd, besluit Sauer.