Het leven in Goma onder M23: ‘Ze gaan ’s nachts langs de deuren, op zoek naar critici’

In een groot stadion, met opzwepende muziek staan ze op het podium: de rebellen van M23. Onder luid gejuich deelt de groep zijn plannen voor de toekomst. De boodschap: alles wordt beter, en de opmars van M23 is nog lang niet klaar.

"Het is allemaal heel snel gegaan, in een paar dagen tijd is de stad ingenomen", vertelt journalist Elien Spillebeen. "Het begon in de buitenwijken, maar M23 kwam snel dichterbij. Ik ben de stad toen ontvlucht. In de eerste dagen lag alles plat, mijn vrienden en collega’s waren onbereikbaar. Mensen in Goma hebben 3 dagen binnen gezeten, verscholen in hun huis. Zo hevig was de strijd."

M23 vecht al jaren tegen het Congolese regeringsleger en wordt ondersteund door buurland Rwanda. Bij de strijd vallen veel burgerdoden en vooral M23 is berucht om zijn gewelddadige optreden.

"De meeste mensen zijn heel bang voor wat nu komen gaat", vertelt Spillebeen, "ze zijn moe van de gevechten. Zowel M23 als het Congolese regeringsleger maken zich al lange tijd schuldig aan grove mensenrechtenschendingen."

Nieuw imago

Toch proberen de rebellen van M23 zich te presenteren als stabiele leiders. "Ze beloven veiligheid en een betrouwbare economie. Volgens M23 kunnen de winkels en scholen gewoon weer open na het weekend. Ze noemen zichzelf bevrijders, en voor sommige Congolezen voelt dat ook zo. Die hopen dat het leven onder M23 misschien toch iets beter wordt dan nu. Mensen zijn zo teleurgesteld in de regering dat ze denken: laat M23 het maar proberen."

Maar Congolezen die zich kritisch uitspraken over M23 of geldschieter Rwanda lopen nu juist een enorm risico. "In de nacht gaan rebellen van M23 langs de deuren in Goma, om critici op te pakken", zag Elien Spillebeen.

Door naar de hoofdstad

M23 heeft aangekondigd te willen doorstomen naar hoofdstad Kinshasa, om ook daar de macht over te nemen. "De weg is nog heel lang, Congo is net zo groot als West-Europa, dus militair zullen ze dat niet zomaar kunnen regelen. Maar binnen de legertop in hoofdstad Kinshasa heeft de groep wel sympathisanten, het zou zomaar kunnen dat die zich aansluiten bij M23 en zich afkeren van de Congolese regering."