Hoe IS aan een comeback werkt

IS had zich allang voorbereid op een toekomst zonder territorium, zegt Bouzerda. "Eigenlijk wisten ze in 2016 al dat ze hun grondgebieden zouden verliezen. In april 2017 was de leiding ook al weg uit Raqqa."

IS onderscheidde zich van andere extremistische islamitische groepen door het grote territorium waar de organisatie lange tijd over heerste. Dit werd ook gretig gebruikt als PR-middel. Van dit onderscheidende kenmerk is inmiddels niets meer over. Maar dit betekent niet dat de IS-droom ter ziele is gegaan. "De strijd duurt voort," zegt Debeuf.

Bouzerda onderschrijft dit. "IS is misschien grondgebied in Irak en Syrië kwijtgeraakt, maar ziet zichzelf nog altijd als kalifaat met provincies in de rest van de wereld: in de Filipijnen, de Sinaï, Libië en West-Afrika. Als je het zo bekijkt, is het nog altijd een succesformule."

Ondergronds

Maar hoe ziet die nieuwe versie van IS eruit? "IS maakt nu gebruik van cellen en dubbele agenten", zegt Bouzerda. "Er is duidelijk sprake van een goed georganiseerd tegenoffensief. In Noord-Irak vinden sabotageacties en liquidaties plaats."

Het is dan ook niet de vraag óf IS weer voet aan de grond gaat krijgen, maar wanneer. "Iraakse politiediensten voeren wraakacties uit op burgers, de wederopbouw is gebrekkig en de regio blijft instabiel. Zo worden de mensen recht in de armen van IS gedreven", aldus Bouzerda.