Zuid-Afrika rouwt na overlijden Desmond Tutu: 'Hij stond dichtbij de mensen'

In zijn land gold hij als nationaal geweten en genoot hij veel respect onder alle bevolkingsgroepen. Na het einde van de apartheid was hij daarom in de tweede helft van de jaren 90 voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie die moest proberen de Zuid-Afrikanen nader tot elkaar te brengen en het land een nieuwe start te laten maken.

Paars

"Kaapstad kleurt paars. De kleur van Tutu. Er is paars licht gezet op het stadhuis, waar hij samen met Nelson Mandela na zijn vrijlating op het bordes verscheen. Ook de Anglicaanse kerk St. George's Cathedral is paars", aldus Van Gelder. "Heel veel mensen leggen bloemen. Sociale media is hier geëxplodeerd. Mensen delen foto's waar ze met Tutu op staan. Dat laat ook wel zien dat hij altijd klaarstond voor een praatje en dichtbij de Zuid-Afrikanen stond."

Behalve voor de strijd tegen apartheid zette Tutu zich ook sterk in voor de rechten van lhtbi'ers en het homohuwelijk. "Ik zou niet in een God kunnen geloven die homofoob is", zei hij in 2013. "Ik zou weigeren om naar een homofobe hemel te gaan. Ik zou 'nee' zeggen, sorry, dan ik ga liever ergens anders heen." Dit standpunt werd hem niet altijd in dank afgenomen, zowel in Zuid-Afrika als binnen de Anglicaanse Kerk.

Begrafenis

"We weten niet precies wat er gaat gebeuren rondom zijn begrafenis. Dat wordt bepaald door de Anglicaanse kerk en de familie van Tutu. We gaan ervan uit dat de president morgen bij de familie op bezoek gaat. We gaan ook uit van ongeveer een week van rouw en afscheid nemen. Een optie is dat Tutu in de kathedraal opgebaard wordt. Er zullen gebedsbijeenkomsten zijn. En de begrafenis zal waarschijnlijk rond het weekend plaatsvinden. Maar dat wordt allemaal deze week bekendgemaakt", zei Van Gelder.

De in 1931 in Klerksdorp, ten westen van Johannesburg, geboren Tutu begon in 1958 zijn opleiding tot priester. Hij werd gewijd in 1961 en werkte onder meer in Lesotho en Groot-Brittannië. Hij was de eerste zwarte bisschop in Johannesburg en in 1986 de eerste zwarte aartsbisschop van Kaapstad. In 1997 was er prostaatkanker bij hem geconstateerd. Tutu trok zich al in 2010 terug uit de openbaarheid. Zijn laatste publieke optreden was in juli dit jaar, toen hij in een videoboodschap de Internationale Aidsconferentie toesprak.

Tutu was getrouwd en had vier kinderen. Zijn dochter Mpho is onlangs aangesteld als predikant van de vrijzinnige kerk Vrijburg in Amsterdam.