Bendegeweld neemt toe in de hoofdstad van Haïti: 'Mensen kunnen hun huis niet meer uit'

“Arme mensen hier wonen dichterbij de zee. Dat zijn de gebieden waar nu heel veel bendes actief zijn”, vertelt Ellen van der Velde, operationeel manager van Artsen zonder Grenzen in Haïti, in het NOS Radio 1 Journaal. Ze is er onlangs nog geweest en heeft het geweld zien toenemen. “Bijna elk klein gebiedsdeeltje is in handen van een andere bendeleider.”

Onveilig

“Voor de mensen die er wonen is het zeer onveilig. Ze komen op dit moment hun eigen wijk niet uit. Ze komen hun eigen land, hun eigen huis niet meer uit. Dat betekent dat ze niet naar werk, school of het ziekenhuis kunnen. Dat heeft een enorme impact op hun dagelijks leven”, legt Van der Velde uit.

“Wij hebben op vier plaatsen ziekenhuizen waar we mensen met trauma behandelen. Op dit moment zijn de belangrijkste schotwonden. We zien daarbij erg veel burgers die geraakt worden door rond vliegende kogels. Omdat die huisjes zo dicht bij elkaar staat, kaatsen die kogels af en dat raakt heel veel mensen. Dus je moet binnen blijven, anders riskeer je dit.”

Toename

“We hebben het in de loop der jaren steeds ingewikkelder zien worden en het geweld zien toenemen. Het heeft veel te maken met de economische situatie in het land”, vertelt Van der Velde. “Je ziet het heel erg manifesteren rondom de haven, belangrijke toegangswegen, doorvoerwegen of kruispunten. Ze hebben hier wel degelijk economisch belang bij.”

“Op het moment dat goederen ook allemaal duurder worden, zoals daar ook gebeurt, waardoor het voor de gewone mens ook weer ingewikkelder en moeilijk wordt, zie je ook dat de economische interesse van bendeleiders toeneemt.”

Politie

“Als je ziet de hoeveelheid aan gebieden ziet die direct te maken heeft met geweld en daar de politiemacht tegenoverstelt, kun je wel voorstellen dat het niet gemakkelijk is voor hen om dit op te lossen.”

Artsen zonder Grenzen

“We werken sowieso vanuit de vier ziekenhuizen, we hebben ook een aantal mobiele klinieken die gezondheidszorg brengen op plekken waar dat al heel lang niet meer aanwezig is, omdat die zorgwerkers niet veilig meer naar hun werk kunnen. Tijdens die gevechten is het heel moeilijk, in de afgelopen weken hebben we ook een heel groot aantal moeten afzeggen. Van tijd tot tijd lukt het toch en dan zien we op één dag honderdtachtig mensen.”

“Het hangt er heel erg vanaf op er op een bepaald moment in een bepaald gebied wel of niet wordt gevochten. Daarom is het voor ons van belang dat we in contact staan met de bevolking die daar woont, maar ook met de verschillende bendeleiders en politie om zo eerst veilige toegang voor onze mensen en patiënten te garanderen.”

“We zijn met alles en iedereen in contact die daar relevant is en dan proberen we een plek te vinden in de kliniek, weg van de ramen, zodat als het per ongeluk mis gaat mensen niet geraakt worden door de kogels. Ik was er zelf en ik was meegegaan naar zo’n kliniek. Dokters die werken eigenlijk bij lamplicht en bij zaklantaarn of in de kelder om zo een veilige plek te hebben.”