Wit-Russische blogger veroordeeld tot 18 jaar cel: 'Niemand denkt dat het proces eerlijk ging'

Tichanovski is een populaire blogger in Wit-Rusland die vorig jaar een gooi wilde doen naar het presidentschap. Dat ambt wordt al 27 jaar bezet door Aleksandr Loekasjenko, beter bekend als de laatste dictator van Europa.

"Zijn vlogs waren zeker een bedreiging voor het regime", zei Hummels. "Hij trok door het land op een hele vlotte, energieke manier, zoals heel veel influencers dat doen. Maar hij kwam steeds vaker verhalen tegen van mensen die in de knel kwamen door oneerlijkheid of onlogica van het regime. Hij sprak dat ook uit en noemde Loekasjenko een kakkerlak. Hij liet heel erg zien wat er allemaal mis is. Niet op de traditionele mediakanalen, die door de staat gerund worden, maar op het vrije internet voorzag hij mensen van informatie. En mensen vertrouwde hem ook. Tichanovski is op geen enkele manier diplomatiek en streeft dat ook helemaal niet na. Hij was zeker populair, maar of hij het ook als presidentskandidaat ver had geschopt, dat kunnen we niet weten."

'Oppositie monddood maken'

De kiescommissie verbood Tichanovski's deelname en in mei 2020 werd hij opgepakt vanwege het voorbereiden van 'ernstige ordeverstoringen'. Daarop besloot zijn vrouw Svetlana mee te doen. Andere delen van de oppositie schaarden zich achter haar, waarmee de oppositie voor het eerst verenigd een vuist tegen Loekasjenko kon maken. "Zijn vrouw heeft zich in zijn plaats gekandideerd en naar alle waarschijnlijkheid heeft zij veruit de meeste stemmen gekregen bij de verkiezingen. We weten het nooit zeker, omdat de bewijzen zijn vernietigd, maar we weten wel zeker dat Loekasjenko niet zelf heeft gewonnen", aldus Hummels.

"Ze is in haar eigen land heel erg populair. Ze wordt ook internationaal serieus genomen. Ze praat met alle wereldleiders en staat met iedereen op de foto. En Loekasjenko wordt officieel niet meer erkend als machthebber van Wit-Rusland. Al anderhalf jaar geldt hij als een soort paria, terwijl Tichanovskaja wordt gevierd als stem van het volk."

Toen de president desondanks een eclatante overwinning boekte, met hulp van grootschalige fraude, gingen Wit-Russen massaal de straat op. Loekasjenko reageerde meedogenloos. Duizenden, mogelijk tienduizenden betogers werden opgesloten of veroordeeld tot jarenlange celstraffen. Hummels: "Niemand in Wit-Rusland denkt dat het proces tegen Tichanovski eerlijk was. Tichanovskaja zegt ook dat het een illegaal proces was. Zij erkent de macht en rechtbanken van Loekasjenko niet. Dat geldt voor heel veel mensen. Hij is alleen maar gericht op wraak nemen en de oppositie verder monddood maken."

'Duizenden families ontwricht'

"Niet alleen Tichanovski geeft straf gekregen. Een flink aantal kopstukken heeft straffen gekregen van meer dan tien jaar. Daarnaast hebben een heleboel minder prominente Wit-Russen twee of drie jaar cel gekregen. Op dit moment zijn er meer dan duizend politiek gevangenen en dat zijn alleen de officieel geregistreerden. Verder zijn er nog minstens 2000 mensen die ook politiek gevangenen zijn, maar de politie heeft tegen hun familie gezegd dat ze een twee keer zo lange straf krijgen als ze zo staan geregistreerd. Dus die families durven dat niet aan. Hier worden dus complete gezinnen ontwricht. Het is een groot drama."

Loekasjenko's optreden leidde tot zware sancties tegen zijn regime. Tichanovskaja vluchtte daags na de verkiezingsuitslag naar buurland Litouwen, waarvandaan ze nog altijd de oppositie tegen Loekasjenko aanstuurt. Op Twitter schrijft ze dat ze niet zal stoppen, ook al neemt 'de dictator wraak op zijn sterkste tegenstanders'. Hummels: "Het is echt heel moeilijk om een vuist te maken tegen de dictatuur, zolang Poetin het huidige regime steunt. Er zijn nog mensen die protesteren en die zijn heel dapper, want de prijs ervoor is hoog. Als er druk komt, moet het dus uit het buitenland komen."