Greenpeace boos over plan om olieschip Mauritius te laten zinken

"Het is echt ongelooflijk. Dat schip had geen slechtere plek kunnen kiezen. Juist daar heb je drie verschillende natuurplekken bij elkaar; land, kust en zee. Alle drie zijn reservaten en alle drie zijn getroffen", zei Kenneth Rijsdijk, fysisch geograaf van de Universiteit van Amsterdam in Met het Oog op Morgen.

"Mensen en milieu trekken aan kortste eind"

"Het is voor het bedrijf en de overheid de goedkoopste en snelste oplossing", zegt woordvoerder van Greenpeace Faiza Oulahsen, "maar mensen en het milieu trekken aan het kortste eind."

Volgens Oulahsen is de brandstof nu grotendeels uit het schip gehaald. "Maar het bevat ook heel veel andere schadelijke stoffen: asbest, smeerolie, pcb's, loodhoudende verf, plastic. Dat wordt allemaal drijvend puin. En het is een enorm schip: 300 meter lang, 100.000 ton."

Vooral de pcb's (polychloorbifenyl, een categorie giftige stoffen) en lood zullen zich opstapelen in vissen, voorspelt Greenpeace. Als die worden gegeten door inwoners, zullen zij de prijs betalen. "Het is schadelijk voor foetussen, baby's en kinderen, zij zullen te maken krijgen met neurologische problemen."

Daarnaast zit het gebied waarin het schip strandde niet alleen vol met koraal, maar is het ook een broedplaats voor walvissen, zegt Oulahsen. "Die plekken raken nu allemaal vervuild."

Uit het zicht, niet uit het water

Waarom zorgt de Japanse eigenaar van het schip niet dat de wrakstukken worden opgeruimd? Oulahsen: "Mensen op het eiland willen dat ook. Ze vinden ook dat de rederij aansprakelijk moet worden gesteld. Opruimen is een hele operatie, maar wel te doen."

Volgens Oulahsen is de overheid van het eiland vrij makkelijk meegegaan met de rederij. "Dat bleek ook al toen het schip vast kwam te zitten: toen zei het bedrijf 'komt wel goed, dat schip krijgen we wel los'. Toen heeft het eiland zich niet voorbereid op een mogelijke olieramp, en dat is het uiteindelijk wel geworden."

Al is het volgens Rijsdijk ook niet zo makkelijk om een andere oplossing te bedenken: "Het is wel makkelijk om te zeggen dat het een slechte oplossing is en ik snap de argwaan van Greenpeace, maar waar moet het dan heen? Je zou het naar Afrika of India kunnen brengen, maar dat kost zoveel geld. Mauritius is ook niet het rijkste land."

Met de gekozen oplossing - het schip laten afzinken - lijkt het eiland nu van het probleem af te komen, maar schijn bedriegt, zegt Oulahsen. "Uit het zicht, betekent niet dat het uit je water is."

"Je kunt je inderdaad wel afvragen of ze echt hebben nagedacht over de impact voor het rif. Ik denk dat ze misschien niet beseffen wat de consequenties zijn", zegt ook Afrika-correspondent Elles van Gelder. "Studies laten zien dat de vervuiling uit gezonken schepen niet echt goed is voor natuurlijke ecosystemen. En Mauritius is afhankelijk van toeristen die komen duiken en snorkelen."

'Mensen op het eiland zijn woest'

De vraag is volgens Van Gelder of het eiland wel een keuze heeft. "Mauritius heeft de hulp van Frankrijk ingeroepen omdat ze zeiden dit niet alleen op te kunnen ruimen. Franse deskundigen adviseren ook om het schip te laten zinken. Ik weet niet of Mauritius zelf iets anders kan besluiten zonder die Franse en Japanse hulp, of ze daar de middelen voor hebben."

De regering van Mauritius heeft nu besloten tot afzinken, is het daarmee definitief? "Mensen op het eiland zijn woest, merken we", zegt Oulahsen van Greenpeace. "Ze willen het hier niet bij laten. We gaan het zien of hun verzet nog voor verandering gaat zorgen."

Volgens Van Gelder waren er op het eiland al ontevreden geluiden vanaf het begin. Het schip liep op 25 juli aan de grond, maar pas op 8 augustus werd het tot nationale ramp verklaard.

Toch denkt ze niet dat er nog een ander plan komt. "Ik denk dat mensen zich gewoon neerleggen bij wat de overheid doet en beslist en dat dit niet nog teruggedraaid gaat worden. Ook al zijn de zorgen groot. De inwoners hebben het al zwaar nu er door de coronapandemie geen toeristen komen. Dit konden ze er niet bovenop gebruiken."

Rijsdijk ziet naast de woede ook wel veel bezorgdheid en solidariteit: "Duizenden Mauritianen uit het hele land gingen allerlei dingen doen om de olie op te vangen. Zo doneren ze massaal hun haar omdat dat olieachtige substanties aan zich bindt. Ze maken daar dan een soort drijvend platvorm om de olie vast te houden en dat lijkt te werken. Er wordt ontzettend veel hulp geboden."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.