Jaap de Hoop Scheffer: 'Het zijn hun doden, maar het is ónze oorlog'

Voortzetting financiële steun Oekraïne

Het steunpakket van de Amerikaanse president Biden stuit in eigen land op grote weerstand. Volgens voormalig NAVO-chef Jaap de Hoop Scheffer moet Europa die financiële verplichting overnemen als het steunpakket het niet haalt. "Het is simpelweg ondenkbaar dat Poetin de oorlog gaat winnen."

Volgens De Hoop Scheffer vallen de klappen in Oekraïne, maar is dit een oorlog die heel Europa aangaat. "Het zijn hun doden, maar het is onze oorlog." Poetin gaat namelijk niet stoppen, denkt hij. "De honger van Poetin is niet gestild met Oekraïne. Hij wil zijn Russische rijk terug." Na Oekraïne moeten Moldavië, Georgië en de Baltische Staten vrezen voor hun vrijheid, denkt hij.

'Bel voor Europa nog nooit zo luidt'

Eerder deze week zei de oud-NAVO-baas dat de bel voor Europa nog nooit zo luidt klonk om de financiële steun aan Oekraïne voort te zetten. Zeker nu de Amerikaanse presidentskandidaat Trump afgelopen weekend zei dat hij Poetin zou aanmoedigen om NAVO-landen aan te vallen die het (nog) niet halen om 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie uit te geven.

Uitspraak Trump 'gevaarlijk'

Hij trekt daarmee het belangrijkste artikel van de NAVO (artikel 5: een aanval op één is een aanval op allen) in twijfel en koppelt dit aan betaling. Volgens De Hoop Scheffer heeft Trump een verkeerd beeld van hoe de NAVO gefinancierd wordt en hij noemt deze uitspraak ronduit 'gevaarlijk'. "Dat is taal die absoluut niet past bij een man die president van de VS wil worden."

Europa

Volgens De Hoop Scheffer is het verhaal van Trump duidelijk gehoord in Europa, maar dan moet de financiële discussie óók gevoerd worden. We moeten ons in Europa realiseren dat adequate defensie ons veel meer gaat kosten dan wij nu denken. Dat vereist volgens hem een enorme mentale omslag. "Het begrip oorlog was ver weg, maar dat is het niet meer."

En als Trump verkozen wordt en deze lijn doorzet, moeten we ons ook realiseren dat er hele lastige vragen gesteld moeten worden in Europa. "Zoals of er ook een Europees kernwapen moet komen. Stabiliteit is – hoe cynisch ook – gebaseerd op kernbewapening."

Europese en Amerikaanse verkiezingen

Dit jaar zijn er verkiezingen in de VS en in de Europese Unie. Van Trump is duidelijk hoe hij over de oorlog in Oekraïne denkt, maar ook de rechts(radicale) partijen in Europa zijn veelal tegen steun aan Oekraïne. Dat komt volgens De Hoop Scheffer omdat rechtse partijen, ook in Nederland, Europa de schuld geven van alles. "Ze gebruiken Europa als een dartbord om al het ongenoegen op te projecteren."

De Hoop Scheffer denkt dat alleen sterke democratieën opgewassen zijn tegen het gevaar van landen als Rusland en China. In dat kader maakt hij zich zorgen over landen als Hongarije en Slowakije waar de democratie afbrokkelt. "De uitweg zijn sterke instituties die gedragen worden door sterke democratieën. Zonder sterke democratie kan de NAVO niet bestaan."