Biedt een compromis de oplossing voor de meerjarenbegroting van de EU?

Polen en Hongarije hebben tot nu toe de begroting (ongeveer 1100 miljard euro) en het coronaherstelfonds (750 miljard euro) tegengehouden met hun veto, omdat ze geen extra regels willen over de rechtsstaat. Polen en Hongarije zouden daardoor miljoenen aan subsidies uit Brussel mislopen.

In Hongarije wordt met spanning gekeken naar de top, vertelt Simon Wintermans in Nieuws en Co. Hij woont al jaren in het land. "Dit lijkt mij op een vreemde vorm van chantage door premier Orbán en zijn Poolse collega. Ik hoop niet dat de EU hieraan toegeeft."

Onder Orbán staat de rechtstaat in Hongarije steeds verder onder druk. Zo zijn veel media in het land overgenomen door loyale vrienden van de regeringspartij en voerde de premier nieuwe wetten in waarmee hij bijvoorbeeld oudere rechters kon vervangen.

Minder snel gekort

De inhoud van het Duitse compromis dat nu op tafel ligt, is nog niet bekendgemaakt. In de toelichting op het besluit zou staan dat landen alleen gekort kunnen worden op hun subsidies als de overtreding van de regels rechtstreeks te maken heeft met EU-subsidies.

Dus als Polen rechters ontslaat die niet de juiste politieke lijn volgen, dan kunnen de subsidies voor het land niet gekort worden. "Daar zijn andere procedures voor", laten diplomaten weten.

Ook zou in het compromisvoorstel staan dat de nieuwe regels niet meteen, maar pas over een aantal jaar ingaan. Dat laatste is met name voor de Hongarije van belang. Orbán heeft de laatste tijd gezegd dat de regels alleen moeten gelden voor de nieuwe begroting die pas volgend jaar ingaat en niet voor subsidiegelden uit fondsen die nu al richting Hongarije gaan.

Is het genoeg?

Of het probleem vandaag opgelost wordt is nog niet zeker. Later vandaag vergaderen de leiders van de fracties in het Europees Parlement en in de loop van de dag is er nog een aantal informele ontmoetingen tussen de verschillende EU-leiders. Premier Rutte gaf eerder aan dat hij eerst nog een aantal vragen beantwoord wil hebben, voor hij instemt met het voorstel.

Ook het Europese Hof van Justitie moet het compromis nog bekijken. Het Hof moet antwoord geven op de vraag of de afspraken niet in strijd zijn met het Europees verdrag.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.