Hoe Edward Snowden zijn vertrouwen in de overheid verloor

Bosch van Rosenthal vindt het boek beter dan verwacht. "Het is echt een literaire thriller." Snowden schetst hoe hij tot het besluit kwam om met de grootste lek in de geschiedenis van de Amerikaanse geschiedenis te komen, beginnend bij zijn jeugd.

Van patriot tot klokkenluider

De latere klokkenluider groeide op als normale Amerikaanse puber in een doorsnee huishouden, die opgroeide met de opkomst van internet. "Hij leerde het kennen als iets moois, positiefs en bevrijdend. Het was niet commercieel en surveillance kenden we niet", aldus Bosch van Rosenthal. Snowden leerde hacken: om te beginnen met de klok in huis, zodat hij later naar bed mocht.

Zijn ouders werkten voor overheidsdiensten, thuis gold een patriottische opvoeding. Ook Snowden wilde het land dienen en ging na de aanslagen op 11 september werken bij afluisterdienst NSA om zijn land te beschermen tegen vijanden van buitenaf.

Eenmaal bij de NSA kantelt zijn beeld van zijn land. "Hij ontdekt dat de grote vijand zich niet buiten Amerika bevindt, maar de Amerikaanse overheid zelf is." Geen geheim blijkt meer veilig, constateert de systeembeheerder. Na een bezoek aan een congres over de surveillancestaat over China valt voor hem het kwartje: dat doen wij ook.

Met zijn besluit om de afluisterpraktijken naar buiten te brengen, wist hij dat hij een enorme gok nam. Hij moest huis en haard verlaten en komt via Hongkong in Moskou terecht. Het lek maakt hem een omstreden persoon die op de most wanted list belandt.

De straat op

Het is niet voor niets geweest, volgens Bosch van Rosenthal. Snowden besluit zijn boek relatief positief: "Mensen kennen het gevaar, er zijn privacywetten aangenomen en telefoon- en internetverkeer wordt beter versleuteld dan ooit."

Ondertussen heeft het schandaal bij Cambridge Analytica, waarbij Facebookprofielen van 50 miljoen Amerikaanse kiezers zijn buitgemaakt, duidelijk gemaakt dat er veel mis is bij de grote techbedrijven, aldus Bosch van Rosenthal. "Snowden vindt dat mensen de straat op moeten voor privacy, net als voor het klimaat, om te voorkomen dat het uit de klauwen loopt."

De klokkenluider heeft de indruk dat de publieke opinie over hem aan het kantelen is, zegt hij in een interview met The Guardian. Zelfs voormalige critici zouden hem tegenwoordig danken voor zijn onthullingen, die de wereld "beter, vrijer en veiliger" hebben gemaakt. Hij hoopt ooit zijn thuisland terug te keren en hoewel onder meer Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders pleit voor een pardon, lijkt daar voorlopig geen zicht op.