Step Vaessen vanuit Minsk: 'De demonstranten willen niet weg, Loekasjenko ook niet'

Het zijn sowieso overweldigende beelden voor de Nederlandse nieuwsvolgers: meer dan 150.000 burgers op de straten in het centrum van Minsk eisen het vertrek van hun president Alexander Loekasjenko. Terwijl uit luidsprekers dreigende oproepen klinken dat er wordt ingegrepen en de president zich laat filmen in legeruniform met een machinegeweer in de hand.

Twee weken na de verkiezingen weigerden de burgers van Wit-Rusland zich neer te leggen bij de verkiezingsuitslag, zij claimen dat het regime Loekasjenko heeft gerommeld met de stembusverkiezingen en nu willen zij dat de laatste dictator van Europa zijn biezen pakt. Maar Loekasjenko, vooralsnog onvoorwaardelijk gesteund door de Russische president Poetin, wil van geen wijken weten.

Erop of eronder

Volgens Vaessen wordt het de komende dagen erop of eronder voor het dictatoriale bewind van Loekasjenko. "Er is een impasse ontstaan: de demonstranten gaan niet weg, maar Loekasjenko gaat vooralsnog ook niet weg."

Dat grote delen van de Wit-Russische bevolking toch door blijven gaan met demonstreren ondanks de kans om met harde hand opgepakt te worden of gevangen te worden gezet, maakt grote indruk op Vaessen. "De mensen hier zijn de angst voorbij om de straat op te gaan en te protesteren: de angst heeft plaatsgemaakt voor een collectieve boosheid." Om eraan toe te voegen: "Dit is het gevoel dat er heerst onder de demonstranten: 'Als we nu niet doorvechten, dan verliezen we dit voor onze kinderen'", aldus Vaessen.

Tegelijkertijd vreest Vaessen dat de massa-demonstraties niet leiden tot een vreedzame einde van het regime Loekasjenko en dat het scenario van een bloedbad steeds dichterbij komt. De bij Twan Huys in de NPO Radio 1-studio aangeschoven freelance journaliste Franka Hummels, die jarenlang in Wit-Rusland heeft gewoond en gewerkt en Step Vaessen afgelopen weken heeft geholpen met het leggen van contacten in Wit-Rusland, deelt deze angst. "Ik vrees dat het slecht gaat aflopen. Het leger zou wel eens kunnen worden ingezet."

Oppositieleider Navalny

Namens nieuwszender Al Jazeera is Vaessen ook actief als correspondent in Moskou voor Al Jazeera. Daar is Alexej Navalny al dagen voorpagina-nieuws. De Russische oppositieleider Alexei Navalny werd afgelopen donderdag vermoedelijk vergiftigd. Hij werd doodziek in een vliegtuig dat op weg was van het Siberische Omsk naar Moskou. Afgelopen weekend werd hij per vliegtuig overgebracht naar Berlijn en momenteel ligt hij op de intensive care in het ziekenhuis in de Duitse hoofdstad. De toestand van Navalny is 'zeer zorgwekkend'volgens Duitse artsen.

In hoeverre kan de vermoedelijke vergiftiging van de Russische oppositieleider Navalny niet worden los gezien van de massa-demonstraties en de steeds heviger wordende protesten in Wit-Rusland? Dat kan toch geen toeval zijn? Vaessen durft evenwel geen conclusies te trekken. Maar dat het incident rond Navalny en een wankelend regime van Loekasjenko in Wit-Rusland in hetzelfde tijdsbestek zich afspelen, vindt zij ook saillant. "In Wit-Rusland wordt de oproep tot verandering steeds luider. Navalny behoort daar ook tot de mensen die oproepen om politieke verandering. Deze oproep tot verandering ziet Poetin helemaal niet zitten. Maar ik vind het te vroeg om te concluderen dat er een verband bestaat tussen Wit-Rusland en Navalny."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.